11

3. Podstawy pedagogiki pracy

Wadliwe wykonywanie czynności może wynikać z różnych dalszych przyczyn (^1a>); należą do nich:

(1)    niewłaściwa postawa ciała przy wykonywaniu czynności;

(2)    niewłaściwe uchwycenie przedmiotu;

(3)    niewłaściwy ruch ręką lub inną częścią ciała;

(4)    niezrozumienie dawnych znaków lub słów wypowiedzianych przez kolegę albo zwierzchnika;

(5)    nieprzestrzeganie ustalonej kolejności, np. kolejności przewidzianych ruchów (np. kolejne otwieranie zaworów rurowych);

(6)    brak zabezpieczenia przed niebezpiecznymi czynnościami osób trzecich (np. brak zabezpieczenia przed przypadkowym uruchomieniem maszyny przez osoby postronne lub kolegów w pracy);

(7)    niedokładne wykonanie wymaganych czynności (np. niedokładne przykręcenie śrub mocujących pokrywę autoklawu lub niedokładne sprawdzenie wysokości temperatury na termometrze).

Wymienione przyczyny, a także i inne podobne, mają swoje głębsze źródła, które można sprowadzić do kilku już tylko czynników podstawowych:

(1)    nieznajomość zagrożenia,

(2)    nieznajomość metod postępowania (instrukcji, przepisu),

(3)    brak wprawy (ugruntowanych nawyków ruchowych),

(4)    niewłaściwy stosunek do pracy (lekceważenie, niedbalstwo, lenistwo itp.),

(5)    brak przystosowania do pracy (niekorzystne właściwości fizjologiczne, wady fizyczne i psychiczne itp.).

Tak więc przyczyny wadliwych metod pracy sprowadziliśmy do pięciu podstawowych czynników. Już pierwszy rzut oka pozwala się zorientować, że usunięcie czterech pierwszych z tych pięciu czynników jako ewentualnych przyczyn wypadków zależy przede wszystkim od szkolenia. Dlatego w nauczaniu metod pracy powinny być, jak to już mówiliśmy — integralnie zawarte elementy wiedzy dotyczące bezpieczeństwa pracy.

t    ___

(^,2) Bardziej szczegółowo omawiam te sprawy w pracy [35].

%

i •