814

CH,

Ryc. 25A Widmo protonów etanolu uzyskane spektrometrem NMR o Ałżej czułości rozdzielczej.

W widmie wystąpią dwie linie, które wynikają z innego ekranowania jądra wodom w grupie OH i CH; każda z nich będzie zaś rozszczepiona na dwie linie ze względu na oddziaływanie spin-spin. W' cząsteczce etanolu CHj-CHi-OH inne jest otoczenie protonów grupy metylowej CH*. inne protonów grupy metylenowej CH_; oraz inne protonu grupy OH. W widmie NMR wystąpią trzy linie rezonansowe rozsunięte w skali częstotliwości odpowiednio 1.5 ppm. 3.5 ppm i 5.5 ppm. Ponadto, intensywności linii rozumiane jako powierzchnie pod krzywymi odpowiadające danym liniom, są proporcjonalne do liczby protonów w poszczególnych grupach i wynoszą 3:2:1. W wyniku sprzężenia spin-spin linia metylowa stanowi tryplet. metylenowa - podwójny kwartet i hydroksylowa - tryplet. Widmo protonu etanolu, zarejestrowane przy dużej rozdzielczości aparatu pokazano na rycinie 25.8. Wielkość rozszczepienia (mierzona w Hz) nie zależy od wartości indukcji B. a tylko od stosunków magnetogirycznych sprzęgających się jąder i od wzajemnej ich odległości. Zjawisko rozprzęgama spinów (dccoupłing). oparte na podwójnym rezonansie, spowoduje zanik ro/.s/czepoenia multipletów i zlewanie się ich składowych w jeden wspólny (silniejszy) sygnał. Przy danej indukcji pola magnetycznego B,_:. która spowoduje rezonans jednej grupy protonów, oddziałuje się na próbkę dodatkową falą elektromagnetyczną o częstotliwości spełniającej warunek rezonansu grupy jąder rozszczepiających w tym samym polu B# To promieniowanie spowoduje rezonans (drugi rezonans) w grupie jąder rozszczepiających, a to oznacza szybko zmieniające się ich orientacje i wskutek tego działanie rozszczepiające zostanie uśrednione. Nazwa ..rozprzęganie" jest niezbyt szczęśliwa, gdyż sprzężenie w dalszym ciągu występuje, a jedynie następuje jego uśrednienie, co skutkuje zlewaniem się roz-

814