Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsi^biorsiwie
Rynek kapitałowy (papierów wartościowych) dzieli się na:
- rynek pierwotny, na którym następuje sprzedaż nowych emisji papierów wartościowych emitenta, za pośrednictwem biur maklerskich inwestorom strategicznym i indywidualnym,
- rynek wtórny, który powinien zapewniać nowo emitowanym papierom wartościowym dostateczną płynność, tzn. łatwość sprzedaży nabytych papierów wartościowych.
Instytucjonalną formą rynku wtórnego jest giełda. Między rynkiem pierwotnym i wtórnym występują bardzo silne powiązania. Duża płynność rynku wtórnego zwiększa bowiem szanse powodzenia przy emitowaniu nowych walorów na rynku pierwotnym. Dlatego też rynek kapitałowy jest nieodłącznym elementem gospodarki rynkowej, gdyż:
- zasila on inwestorów w środki na finansowanie nowych przedsięwzięć,
- przyczynia się do obiektywnej wyceny rynkowej wartości firmy, będących przedmiotem obrotu na giełdzie.
W korzystnym kształtowaniu się wskaźników rynku kapitałowego powinno być zainteresowane każde przedsiębiorstwo spółka akcyjna, co najmniej z dwóch powodów:105
„Po pierwsze pozytywna ocena przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym sprawia, że może ono liczyć na dodatkowe uzyskanie kapitałów na cele rozwojowe - zarówno w drodze nowych emisji akcji, jak i emisji obligacji oraz uzyskania długoterminowych pożyczek bankowych. W wypadku negatywnej oceny firma traci tego rodzaju szanse rozwoju, gdyż kapitały będą kierowały się do innych bardziej korzystnie ocenianych przedsiębiorstw, niezależnie od trudności, które mogą powstawać także przy uzyskaniu kredytów krótkoterminowych.
Po drugie - pozytywna ocena firmy na rynku kapitałowym chroni ją przed przejęciem przez kontrahentów drogą wykupu kontrolnego pakietu akcji. Ich dotychczasowi posiadacze trudniej wyzbywają się bowiem papierów wartościowych, których ceny na tynku wykazują tendencje wzrostowe. Natomiast negatywna ocena przedsiębiorstwa wynikająca z niekorzystnego kształtowania się wskaźników tynkowych łącząca się ze spadkiem wartości aktualnej akcji jest niejednokrotnie wykorzystywana przez konkurencję dla zdoby-
105 W. Bień, Czytanie bilansu przedsiębiorstwa, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 1991, s. 101.
286