chaos05

34 Internetowe gatunki dziennikarskie

Gillmora może oczywiście wykorzystywać informacje zawarte w bazach danych udostępnianych na stronach internetu, ale jego istotą jest uaktywnienie publiczności, odbiorców, którzy dzięki nowym mediom odgrywają znaczącą rolę w procesach zbierania, dostarczania, analizowania i rozpowszechniania wiadomości. Intencją tych działań jest troska o niezależną, wiarygodną, dokładną, prawdziwą informację, która stanowi warunek demokracji. „Uzbrojona w łatwe do użycia narzędzie publikowania w sieci Web, coraz potężniejsze ruchome media, zawsze na łączach, publiczność online dysponuje środkami, by stać się aktywnym uczestnikiem procesu tworzenia i rozpowszechniania wiadomości i informacji”¹⁶. Dziennikarstwo obywatelskie (uczestniczące) posługuje się modelem „publikuj, a potem filtruj” zamiast tradycyjnego „filtruj, a potem publikuj” Najczęściej spotykane formaty czy systemy tego rodzaju dziennikarstwa to: grupy dyskusyjne, treści generowane przez użytkowników, błogi, publikacje zbiorowe, sieci typu „każdy z każdym” (peer-to-peer network), XML syndication'⁷.

J.D. Łasica w „Online Journalism Review” wyróżnia następujące typy dziennikarstwa obywatelskiego: 1) strony uczestniczącej publiczności (komentarze użytkowników do wiadomości, osobiste błogi, fotografie, filmy wideo, lokalne wiadomości dostarczane przez członków wspólnot lokalnych); 2) strony Web zawierające niezależne wiadomości i informacje (np. konsumenckie); 3) w pełni rozwinięte strony informacji dziennikarstwa uczestniczącego; 4) strony mediów współpracujących i wspierających; 5) inne rodzaje „cienkich” mediów (listy mailingowe, e-mail newsletters); 6) osobiste strony rozsiewcze (wideo lub radiowe)^l8.

Oczywiście paradygmaty chaosu czy bazy danych oraz implikowane przez nie podejścia do problemu typologii i klasyfikacji dziennikarskich gatunków internetowych nie dezaktualizują i nie marginalizują koncepcji odwołujących się do tradycji literaturoznawczych czy medioznawczych. Wskazują jedynie na kontekst, który warto brać pod uwagę w badaniach genologicznych. Poszczególne jednostki tekstu w dalszym ciągu są bowiem organizowane według reguł długiego trwania kulturowych konwencji wypowiedzi literackich czy dziennikarskich ukształtowanych w mediach analogowych. Świadomość genologiczna zmienia się wolniej niż technologie informacyjne i media, co wytwarza szczególne napięcia i dysfunkcje oraz powoduje „rozmycie” gatunków rozumianych jako wiązki norm stanowiących

¹⁶    S. Bowman, Ch. Willis, We Media: How Audiences are Shaping the Futurę News and Information, http://wvatf.hypergene.net/wemedia/weblog.php [dostęp: 28.05.2008).

¹⁷    Ibidem.

¹⁸    J.D. Łasica, Participatory Journalism Puts the Reader in the Driver'sSeat, „Online Journalism Review" (7.08-2003).

Wprowadzenie

składniki owej świadomości. Zmiany funkcji wypowiedzi oraz modeli interakcji _w ramach wspólnoty komunikacyjnej nieuchronnie jednak prowadzą do ewolucji konwencji i form obcowania językowego wsferze komunikacji publicznej, zdominowanej przez nowe media oparte na technice komputerowej. Śledzenie tych przemian należy do najciekawszych i najważniejszych zadań medioznawstwa.

Pytania i zagadnienia kontrolne

■ Jakie są najczęściej spotykane stanowiska wobec problemu internetowych gatunków dziennikarskich?

« Na czym polega hybrydyzacja praktyk medialnych?

>    W jaki sposób paradygmaty chaosu i bazy danych można odnieść do zagadnienia in

ternetowych gatunków dziennikarskich?