IMGP9101

Magia sympatyczna

nie przeszedł przez formalności ponownych narodzin. Przesuwano go po łonie kobiety, myto, zawijano w pieluszki i oddawano niańce. Jedynie po dokładnym dokonaniu obrządku mógł swobodnie poruszać się między żywymi. W starożytnych Indiach w podobnych okolicznościach człowiek, który uchodził za umarłego, musiał pierwszą noc po swym powrocie spędzić w wannie wypełnionej mieszaniną tłuszczu i wody. Siedział w niej z zaciśniętymi pięściami nie wydając z siebie dźwięku, jak płód w łonie matki, a w tym czasie odprawiano nad nim te wszystkie obrządki, jakie zazwyczaj przysługują ciężarnej kobiecie. Następnego ranka wychodził z wanny i raz jeszcze powtarzał wszystkie rytualne ceremonie, w których już raz brał udział od najwcześniejszej młodości, ważne zwłaszcza było pojąć żonę lub zawrzeć ponowny ślub z dawną żoną, z zachowaniem pełnego rytuału.

Innym przykładem dobroczynnego zastosowania magii homeopatycznej jest leczenie względnie zapobieganiephdrobóm/. Starożytni Hindusi leczyli żółtaczkę za pomocą skomplikowanej ceremonii opartej na magii homeopatycznej. Jej głównym założeniem było przepędzenie żółtego koloru na żółte zwierzęta względnie żółte przedmioty, na przykład na słońce, do którego kolor ten właściwie należy, i zdobycie dla pacjenta zdrowego, czerwonego koloru z żywego, pełnego energii źródła, a mianowicie z czerwonego byka. W tym celu kapłan recytował następujące zaklęcie: „Do słońca niech pójdzie twe zmartwienie i twoja żółtaczka, w kolor czerwonego byka spowijamy ciebie! Spowijamy ciebie w czerwone barwy na długie życie. Niech człowiek ten pójdzie stąd nietknięty i niech wolny będzie od żółtego koloru! Krowy, których patronką jest Rohini i które same są czerwone (rohinih), w ich kształt i ich siłę spowijamy ciebie. W papugi, w drozdy wkładamy twoją żółtaczkę, a co więcej, w żółtą pliszkę żółtaczkę twą wkładamy.” Wymawiając te słowa kapłan podaje pożółkłemu pacjentowi do picia wodę zmieszaną z sierścią czerwonego byka, by wlać w niego różowy kolor zdrowia, polewa wodą grzbiet zwierzęcia i każe choremu potem ją wypić, sadza go na skórze czerwonego byka i przywiązuje do niego kawałek tej skóry. A potem, by poprawić jego kolory przez zupełne usunięcie żółtości, postępuje w następujący sposób: najpierw zanurza go w żółtej kaszce zrobionej z turmeryku lub kurkumy (żółta roślina), sadza go na łóżku i żółtym sznurkiem przywiązuje do nogi łóżka trzy żółte ptaki, na przykład: papugę, drozda i żółtą pliszkę. Obleiwa potem wodą pacjenta zmywając żółty kolor i niewątpliwie równocześnie żółtaczkę, a woda ta spływa z chorego na ptaki. Po czym, by nadać ostateczne kolory cerze chorego, bierze trochę sierści czerwonego byka zawiniętej w złoty listek i przylepia ją choremu na twarzy. Starożytni uważali, że jeśli osoba cierpiąca na żółtaczkę będzie uważnie patrzyła na kujona, a ptaszek na nią, wówczas chory zostanie uleczony. „Taka jest natura — mówi Plutarch — i taki jest temperament ptaka, że wyciąga i przyjmuje na siebie chorobą, wychodzącą poprzez oczy, jak strumień.” Tak rozpowszechniona była wśród miłośników ptaków wiara w tą cenną właściwość kulona, że gdy mieli takiego ptaka na sprzedaż, ukrywali go starannie, by przypadkowo chora osoba nie spojrzała na niego i nie wyleczyła sią za darmo. Zaletą ptaka nie był kolor upierzenia, ale oczywiście wielkie złote oko, które przyciągało żółtaczkę. Pliniusz opowiada o innym, a być może o tym samym ptaku, że gdy spojrzał nań człowiek chory, choroba opuszczała go i zabijała ptaka. Wspomina również o kamieniu, który miał leczyć żółtaczkę, ponieważ kolorem przypominał skórę chorego.

Jedną z wielkich zalet magii homeopatycznej jest to, że pozwala ona na przeprowadzenie leczenia na osobie lekarza miast na osobie jego ofiary, która dzięki temu wolna jest od wszelkich kłopotów i niewygód, ma natomiast okazję oglądania swego znachora wijącego się przed nią w bólu. Tak na przykład chłopi z Perche we Francji są przekonani, że długi atak wymiotów powstaje na skutek tego, że żołądek pacjenta zostaje, jak to mówią, odczepiony i wobec tego opuszcza się. W takiej sytuacji wzywa się lekarza, by przywrócił organ ciała na właściwe miejsce. Po zapoznaniu się z symptomami choroby znachor pada natychmiast na ziemię wijąc się w najstraszliwszych boleściach, po to by odczepić własny żołądek. Gdy mu się to wreszcie udaje, przyczepia żołądek na miejsce, czemu towarzyszy kolejna seria straszliwych grymasów i wykrzywień, a w tym samym czasie pacjent zaczyna odczuwać ulgę. Honorarium wynosi pięć franków. Zupełnie podobnie u Dajaków znachor wezwany w przypadku choroby zaczyna od tego, że kładzie się i udaje nieboszczyka. Tak też jest potraktowany. Rzekome zwłoki obwiązuje się matami, wynosi z domu i kładzie na ziemi. Po jakiejś godzinie inni znachorzy wyzwalają rzekomego nieboszczyka z mat i wskrzeszają go. Uważa się, że równocześnie z tym powrotem do życia człowiek chory powraca do zdrowia. Marcelius z Bordeaux, medyk nadworny Teodozju-sza I, w swym ciekawym traktacie medycznym podaje następujący sposób leczenia tumoru, oparty na zasadzie magii homeopatycznej. „Należy wziąć korzeń werbeny, przeciąć go w poprzek, jeden koniec zawiesić na szyi pacjenta, drugi zaś w dymie nad ogniem. Tak jak werbena będzie wysychała w dymie, tak samo tumor-przyschnie i zniknie. Jeśli pacjent nie okaże później wdzięczności dobremu lekarzowi, człowiek wprawny łatwo może się zemścić rzucając werbenę do wody, w miarę bowiem tego, jak korzeń będzie wchłaniał ciecz na nowo, powróci także tumor.” Tenże sam przemądry autor zaleca w przypadku pryszczy wypa-

43