IMGi

113

w poszukiwaniu papierowego jednorożca

113

w poszukiwaniu papierowego jednorożca

należąc w pełni do żadnej z nich, tworzy obszar, który można badać z obydwu kierunków. Hybrydowość często była opisywana jako strategia biednych, walczących o zmianę sposobu wpływania zachodnich mediów na ich kulturę poprzez przyjmowanie narzuconych z zewnątrz materiałów przy jednoczesnym przetwarzaniu ich na własne.

W tym wypadku hybrydowość może być postrzegana jako strategia korporacyjna, która wychodzi z pozycji siły, a nie słabości czy marginalności i stara się raczej kontrolować niż utrzymywać konsumpcję transkulturową.

Christina Klein zbadała przede wszystkim transnarodowy charakter filmu Przyczajony tygrys, ukryty smok⁸. Reżyser Ang Lee urodził się na Tajwanie, kształcił się jednak w Stanach Zjednoczonych. Był to pierwszy film, który Lee wyprodukował na chińskiej ziemi. Fundusze pochodziły z japońskich i amerykańskich konglomeratów medialnych. Film został napisany i wyprodukowany przez długoletniego współpracownika Lee - Amerykanina Jamesa Schamusa. Obsada składała się z licznych przedstawicieli chińskiej diaspory: Zhang Ziyi (Chiny kontynentalne), Chan Chen (Tajwan), Chow Yun-Fat (Hongkong) i Michelle Yeoh (Malezja). Sam Lee określa film mianem „półmisek różności", podkreślając tym samym zapożyczenia

⁶ Christina Klein, Crouching Tiger, Hidden Dragon: A Transnational Reading (w przygotowaniu).

wkładając większy wysiłek w rozplanowanie go niż w tworzenie jego mieszkańców.

W czasach, gdy filmowcy są równie zaangażowani w przemysł tworzący licencjonowane produkty, jak i w opowiadanie historii, budowanie światów kieruje się własną strategią rynkową. Każdy naprawdę interesujący element może się stać początkiem całej serii produktów, jak odkrył to George Lucas, tworząc coraz więcej zabawek przedstawiających drugoplanowych bohaterów jego filmów. Jeden z nich, Boba Fett, zaczął nawet żyć własnych życiem, głównie dzięki zabawom dzieci³⁵. W końcu stał się głównym bohaterem własnej serii powieści oraz gier i w późniejszych filmach zaczął odgrywać dużo większą rolę. Jednak dodawanie zbyt wielu informacji niesie ze sobą ryzyko - fani długo debatowali, czv Boba Fett może być w rzeczywistości kobietą ukrywającą się pod hełmem, bo nigdy nie widzimy twarzy postaci ani nie słyszymy jej głosu. Ujawniając dodatkowe informacje na ten temat Lucas zamknął drogę takim spekulacjom, choć dodał nowe fakty, które mogły stanowić punkt wyjścia dla snucia kolejnych rozważań.

Sztuka tworzenia światów jest coraz lepiej rozwinięta, a co za tym idzie - kierunek tej sztuki zaczyna odgrywać ważniejszą rolę w koncepcji marki. Reżyser taki jak Tim Burton zyskał sobie sławę w mniejszym stopniu jako opowiadacz historii (jego filmy to często rozklekotane konstrukcje), a bardziej jako geograf kulturowy, umieszczający w każdym ujęciu setki działających na wyobraźnię szczegółów. Na przykład fabuła i gra aktorów w Planecie małp (2001 r.) rozczarowały niemal wszystkich, ale każde ujęcie zyskuje przy bliższym przyjrzeniu się, gdyż odsłania detale konieczne dla głębszego zrozumienia społeczeństwa stworzonego przez małpy. Zagorzali fani analizują ich ubrania, jakich używają narzędzi, jak się poruszają, jak brzmi ich muzyka,

Rola publiczności w nadawaniu Boba Fettowi odrębnej tożsamości to powracający motyw w książce Willa Bookera

Usingthe lorce: Creathify, ConmmnityandStar Wars Fam, Continuum, New York 2002.

35