7. Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe 159
niu do antybiotyków zestawionych w tab. 7.9 potęgująca interakcja z sukcynylocholiną jest udowodniona.
Środki znieczulające miejscowo i leki prze-ciwarytmiczne, jak lidokaina, mepiwakaina, pry-lokaina, bupiwakaina, ropiwakaina, prokaina oraz chinidyna, mogą wzmacniać i przedłużać działanie s'rodków zwiotczających depolaryzujących i nie-depolaryzujących. Efekty takie dają się wykazać już w odniesieniu do małych dawek (np. w leczeniu przeciwarytmicznym). Duże dawki większości środków znieczulających miejscowo same blokują przewodnictwo nerwowo-mięśniowe.
Diuretyki, jak furosemid (Lasix) wzmacniają i przedłużają działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających, przypuszczalnie przez bezpośredni wpływ na błonę presynaptyczną.
Siarczan magnezu, nadal stosowany w leczeniu rzucawki, również wzmacnia działanie wszystkich środków zwiotczających. Działanie jego polega na antagonizmie do wapnia w płytce motorycznej, przez co utrudnione jest uwalnianie acetylocholiny.
Także lit (stosowany w leczeniu zaburzeń psychicznych) wzmaga działanie wszystkich środków zwiotczających.
Jeżeli należy się spodziewać interakcji, anestezjolog powinien stosować środki zwiotczające mięśnie za pomocą stymulatora nerwów, „miareczkując” działanie.
Jak już wspomniano, antagoniści acetylocholinoesterazy działają nie tylko w płytce motorycznej, ale też przy innych receptorach nikotynowych, a także przy wszystkich receptorach muskarynowych. Odpowiednio do tego mogą wystąpić liczne niepożądane, niekiedy groźne objawy. Należą do nich:
Tabela 7.9 Interakcje antybiotyków ze środkami zwiotczającymi mięśnie | |
Sukcynylocholiną |
Niedepolaryzujące relaksancja |
Neomycyna | |
Streptomycyna |
Streptomycyna |
Gentamycyna Kanamycyna |
Gentamycyna |
Kolistyna |
Kolistyna |
Polimyksyna |
Polimyksyna Klindamycyna Linkomycyna |
- silna bradykardia spowodowana wpływem drażnienia nerwu błędnego na serce,
- kurcz oskrzeli,
- pobudzenie motoryki przewodu pokarmowego aż do skurczów spastycznych,
- wzrost wydzielania śliny i wydzielania w oskrzelach,
- skurcze pęcherza moczowego,
- zwężenie źrenicy.
Aby osłabić działania muskarynowe, inhibitory cholinoesterazy należy podawać z atropiną lub innym antycholinergikiem.
Antagonistów należy podawać tylko wówczas, gdy odnowa po blokadzie już się rozpoczęła, a więc aby ją przyspieszyć. Dawkowanie antagonisty powinno zależeć od intensywności blokady i czasu działania środka zwiotczającego. Przy silnej blokadzie należy dać pierwszeństwo neostyg-minie. W tab. 7.10 zestawiono zalecane dawki ne-ostygminy.
Czas do osiągnięcia maksymalnego działania i czas działania. Maksymalne działanie edrofo-nium występuje po 1-2 min, neostygminy dopiero po 7-11 min, a pirydostygminy po 15-20 min. Czas działania antagonisty odpowiada jego właściwościom farmakokinetycznym (zob. tab. 7.8). Odnowa po blokadzie obejmuje dwie fazy:
- wolne ustępowanie działania zwiotczającego,
- szybkie wzmocnienie odnowy pod wpływem antagonisty.
Po ustąpieniu działania antagonisty po stosowaniu średnio długo działających niedepolaryzujących środków zwiotczających nie należy się obawiać powrotu zwiotczenia, ale może to nastąpić po środkach, których działanie jest bardziej długotrwałe niż działanie antagonisty.
Dodatek atropiny. Aby osłabić niepożądane działania muskarynowe inhibitorów acetylocholinoesterazy, należałoby podać jednocześnie lek an-tycholinergiczny, np. atropinę. Obie substancje można podać jednocześnie, ponieważ działanie atropiny rozpoczyna się wcześniej niż działanie inhibitora esterazy. Zalecana jest dawka 7-15 pg/kg. Czas działania atropiny wynosi 30-60 min, dlatego po ustąpieniu jej działania może wystąpić bra-