392 II Anestezjologia ogólna
► Reakcja na środki zwiotczające mięśnie, np. pankuronium i wekuronium jest różna, ale łatwiej można ją przewidzieć niż w przypadku atrakurium (zob. rozdz. 7). Środki te powinny być stosowane w małych dawkach i jeśli to możliwe pod kontrolą stymulatora nerwów obwodowych. Sukcynylocholina może być stosowana, gdyż przypuszczalnie czas działania dawki intubacyjnej nie ulega wydłużeniu.
Zapalenie wątroby, które trwa dłużej niż 6 miesięcy, określa się jako przewlekłe.
Wyróżnia się dwie postacie: przewlekłe-prze-trwałe i przewlekłe-agresywne (aktywne) zapalenie wątroby.
To łagodne schorzenie zapalne występuje najczęściej bezpośrednio po ostrym wirusowym zapaleniu wątroby i charakteryzuje je:
- utrzymujący się wzrost stężenia aminotransfe-raz, zwykle 100-400 U/l,
- nieznaczne podwyższenie stężenia fosfatazy zasadowej,
- stężenie bilirubiny w surowicy < 2 mg/dl, bez żółtaczki,
- złe samopoczucie, zmęczenie, bóle w prawej okolicy podżebrowej.
Rozpoznanie potwierdza się na podstawie wyniku biopsji. Ponieważ czynność wątroby nie jest istotnie upośledzona, nie ma przeciwwskazań do rutynowych zabiegów chirurgicznych, tym bardziej, że nie ma danych na temat zwiększonego ryzyka znieczulenia i operacji u tych chorych.
Jest to poważne schorzenie, które często doprowadza do niewydolności lub marskości wątroby. Zachorowalność i umieralność są odpowiednio zwiększone. Etiologia i patogeneza nie są wyjaśnione. U jednej trzeciej pacjentów choroba jest następstwem ostrego wirusowego zapalenia wątroby. Objawy kliniczne (zmienne) są następujące:
- brak dolegliwości lub gorączki, utrata masy ciała, żółtaczka i świąd skóry.
W przypadkach objawowych:
- stężenie aminotransferaz 200-1000 U/1,
- stężenie bilirubiny w surowicy 5-15 mg/dl,
- obniżone stężenie albumin w surowicy,
- obniżony wskaz'nik Quicka,
- nierzadko zajęcie różnych narządów: niedokrwistość hemolityczna, zapalenie nerek, zwłóknienie płuc, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, bóle stawowe, trądzik.
Rozpoznanie musi być potwierdzone wynikiem
biopsji wątroby.
Odrębności anestezjologiczne. Należy pamiętać:
I Czynność wątroby w przewlekłym-aktywnym zapaleniu wątroby nierzadko pogarsza się po znieczuleniu ogólnym i operacji Dlatego należy ustalać ścisłe wskazania do zabiegu.
Przed planowym zabiegiem chirurgicznym konieczna jest konsultacja hepatologa. Poza tym obowiązują takie same zasady jak przy ostrym wirusowym zapaleniu wątroby. Krew i preparaty krwiopochodne należy tylko podawać z dużą powściągliwością.
Przewlekły alkoholizm może doprowadzić do wielu uszkodzeń wątroby: stłuszczenia, alkoholowego zapalenia wątroby i marskości wątroby z nadciśnieniem wrotnym. Samo alkoholowe stłuszczenie wątroby nie ma większego znaczenia dla znieczulenia ogólnego i zabiegu operacyjnego, natomiast alkoholowe zapalenie i marskość wątroby znacznie zwiększają ryzyko okołooperacyjne.
Na ogół jest to lekkie, bezobjawowe schorzenie. Podejrzenie budzą następujące w'yniki badań:
- powiększona, twarda wątroba,
- niewielki wzrost stężenia aminotransferaz. GGT i fosfatazy zasadowej,
- nieistotne zmiany stężenia bilirubiny i albumin oraz wskaźnika Quicka.
Niepowikłane stłuszczenie wątroby nie zwiększa ryzyka znieczulenia i operacji.
Uważa się, że alkoholowe zapalenie wątroby poprzedza marskość wątroby. Obraz kliniczny można scharakteryzować następująco: