Spis treści
tłum. L. Łysenko
1 Definicja..........................799
2 Cele..............................799
3 Wskazania........................800
4 Przeciwwskazania..................800
5 Działania ogólne...................800
5.1 Mózg..............................800
5.2 Serce..............................801
5.3 Nerki..............................801
5.4 Wątroba............................801
5.5 Płuca..............................801
5.6 Podeszły wiek.......................801
6 Substancje stosowane w celu obniżenia ciśnienia tętniczego krwi .. 802
6.1 Nitroprusydek sodu...................802
6.1.1 Działania......................802
6.1.2 Metabolizm i toksyczność.........803
6.1.3 Działania niepożądane............803
6.2 Nitrogliceryna.......................804
6.3 Urapidil............................804
6.4 Anestetyki lotne.....................804
6.5 Inne substancje......................805
6.5.1 Labetalol i esmolol..............805
6.5.2 Adenozyna i adenozynotrifosforan
(ATP)........................805
6.5.3 Prostaglandyna E|...............806
7 Praktyczne stosowanie podciśnienia
kontrolowanego...................806
7.1 Metody monitorowania................806
7.2 Metody wspomagające................806
7.3 Uwagi praktyczne....................806
Pis'miennictwo...........................807
Termin podciśnienie kontrolowane nie jest jednoznacznie zdefiniowany. Przede wszystkim nie ma zgodności co do określenia wartości granicznej, do której można obniżyć średnie ciśnienie tętnicze bez ryzyka zaburzeń ukrwienia narządów. Istnieją dane mówiące o tym, iż ciśnienie skurczowe może sięgać 30-70 trtmHg, natomiast według innych źródeł średnie ciśnienie tętnicze powinno się mieścić w granicach 50-60 mmHg.
W rozdziale tym podciśnienie kontrolowane zdefiniowano za Eckenhoffem i innymi autorami jako wywołane farmakologicznie obniżenie średniego ciśnienia tętniczego do wartości 50-60 mmHg. Często efekt farmakologiczny wzmacnia się zmianami ułożenia pacjenta, poprzez uniesienie miejsca operowanego powyżej poziomu serca. W ten sposób wykorzystuje się działanie siły ciążenia.
Podciśnienie kontrolowane stosuje się w celu zmniejszenia krwawienia w polu operacyjnym i tym samym ułatwienia chirurgom przeprowadzenia operacji, np. w mikrochirurgii. Poza tym pozwala ono zmniejszyć śródoperacyjną utratę krwi, a co za tym idzie, ograniczyć ilość przetaczanej krwi. Podciśnienie kontrolowane stosuje się szczególnie w neurochirurgii podczas zabiegów usunięcia tętniaków naczyń mózgowych. Obniżenie napięcia ścian tętniaka zmniejsza ryzyko jego pęknięcia.
Ocena działania podciśnienia kontrolowanego nie jest jednoznaczna. Niektórzy autorzy wątpią, czy zmniejsza ono w sposób istotny śródoperacyjną utratę krwi, inni uważają, że w przypadku niewłaściwej techniki operacyjnej krwawienie może się nawet nasilić. Niepewna jest także skuteczność i potrzeba stosowania podciśnienia kontrolowanego w chirurgii tętniaków śródczaszkowych.