larsen0259

12

Gazy krwi

Spis treści

tłum. G. Szyszko vel Chorąży

1    Wstęp...........................259

2    Tlen - 0₂........................260

2.1    Kaskada 0₂.........................260

2.1.1    pO_; w powietrzu atmosferycznym.    .    . 260

2.1.2    p0₂ w powietrzu wdechowym......260

2.1.3    p0₂ w powietrzu pęcherzykowym .    .    . 260

2.1.4    Pęcherzykowo-tętniczy

gradient p0₂...................261

2.1.5    Prawidłowe wartości p0₂ krwi

tętniczej......................262

2.2    Transport tlenu we krwi................262

2.2.1    Transport 0₂ fizycznie

rozpuszczonego we krwi..........262

2.2.2    Transport 0₂ chemicznie związanego

z hemoglobiną..................262

2.3    Wysycenie hemoglobiny 0₂ i krzywa

wiązania 0₂.........................263

2.3.1    Krzywa wiązania 0₂.............263

2.3.2    Przesunięcia krzywej wiązania    0₂.    .    . 264

2.3.3 Nieaktywne postaci

hemoglobiny...................265

2.4    Zawartość tlenu i status 0₂ krwi.........266

2.5    Podaż 0₂ do narządów.................266

2.5.1    Zależnos'ć między podażą 0₂

a jego zużyciem................267

3.    Dwutlenek węgla - C0₂ ...........267

3.1    Powstawanie C0₂....................267

3.2    Transport C0₂ we krwi................268

3.2.1    Transport C0₂ fizycznie

rozpuszczonego we krwi..........269

3.2.2    Przekształcanie C0₂

w wodorowęglan................269

3.2.3    Połączenia karbaminowe C0₂......269

3.3    Krzywa wiązania C0₂we krwi..........270

3.4    Błonowa dyfuzja C0₂.................270

3.5    Magazynowanie C0₂.................. 270

PisTniennictwo...........................271

1 Wstęp

Transport tlenu i dwutlenku węgla należy do najważniejszych zadań krwi. Tlen jest niezbędny do wielu procesów metabolicznych, dwutlenek węgla zaś jest produktem końcowym tlenowej przemiany materii. Ze względu na to, że obydwa gazy rozpuszczają się we krwi tylko nieznacznie, ich ilości transportowane w formie rozpuszczonej w osoczu są niewielkie. Przeważająca część gazów jest transportowana we krwi w formie połączeń chemicznych, jednakże każda pojedyncza cząsteczka gazu przechodzi fazę fizycznego rozpuszczenia, gdyż tylko w tej postaci może przejść przez błonę pęcherzykową i przeniknąć do krwi. Wymiana tlenu pomiędzy krwią i tkankami oraz dwutlenku węgla między tkankami a krwią może również odbywać się tylko w postaci fizycznie rozpuszczonej. Stężenie obydwu fizycznie rozpuszczonych gazów zależy od ich chwilowego ciśnienia parcjalnego oraz od specyficznego współczynnika rozpuszczalności.

Ciśnienie parcjalne gazów w płynie. Ciśnienie parcjalne określa ilość tlenu i dwutlenku węgla fizycznie rozpuszczonych we krwi: im wyższe ciśnienie parcjalne, tym większa ilość rozpuszczonego we krwi gazu. Jeżeli krew lub jakiś płyn znajdzie się w kontakcie z gazem, to po pewnym czasie wytworzy się równowaga pomiędzy oboma środowiskami, a ciśnienie parcjalne się wyrówna.

Stężenie rozpuszczonego gazu. Stężenie (= ilość/ /objętość) rozpuszczonego gazu zależy od ciśnienia parcjalnego oraz od jego specyficznych właściwości rozpuszczania się. Właściwości rozpuszczania się charakteryzuje współczynnik rozpuszczalności. Określa on ile mililitrów danego gazu rozpuści się w 1 ml płynu przy ciśnieniu parcjalnym wynoszącym