944 II Anestezjologia ogólna
12.1.6 Różnice w postępowaniu
u dzieci poniżej 3 roku życia
U wcześniaków (< 37 tygodnia ciąży liczonego od daty ostatniej miesiączki) opisany sposób ustalania śmierci mózgu dotychczas nie jest przydatny.
U noworodków donoszonych (0-28 dni), niemowląt (29-365 dni) i małych dzieci przed ukończeniem 2 roku życia (366-730 dni) obowiązują zasady wymienione w pkt 12.1.1 oraz opisane w pkt 12.1.2 objawy kliniczne ustania czynności mózgu. Ze względu na zależność warunków patofizjologicznych od różnego stopnia dojrzałości badanie wymaga szczególnej wiedzy i doświadczenia. Konieczny okres obserwacji niezależnie od przyczyn wynosi:
- u noworodków donoszonych co najmniej 72 godz.,
- u niemowląt i małych dzieci co najmniej 24 godz.
Nieodwracalność klinicznych objawów wypadania czynności mózgu jest tylko wtedy potwierdzona, gdy w co najmniej dwóch wymaganych badaniach za każdym razem stwierdza się dodatkowo:
- linię izoelektryczną w zapisie EEG albo
- brak krążenia mózgowego w ultrasonografii dopplerowskiej.
Scyntygrafia perfuzyjna jako badanie uzupełniające musi być wykonana tylko raz, ale dopiero po drugiej ocenie klinicznej objawów ustania czynności mózgu.
Jako moment śmierci do protokołu wpisuje się godzinę, w której zakończono wykonywanie badań diagnostycznych i wypełnianie dokumentacji stwierdzających śmierć mózgu. Ustala się zatem nie czas wystąpienia objawów tylko czas już potwierdzonej śmierci mózgu.
Opisany sposób stwierdzania śmierci na podstawie rozpoznania śmierci mózgu jest niezależny od dalszych medycznych możliwości pobrania narządów.
Wszystkie dane uzyskane z obserwacji klinicznej i dodatkowych badań wykonanych z użyciem aparatury medycznej oraz wszystkie okoliczności, które mogą wpływać na ich wynik, muszą być zaprotokołowane z wpisaniem daty, godziny oraz nazwiska wykonującego je lekarza. Dane można wpisać używając wzoru protokołu opracowanego przez Radę Naukową Niemieckiej Izby Lekarskiej (por. ryc. 34.27), który następnie jest archiwizowany wraz z historią choroby. Wymagane jest ponadto zaprotokołowanie danych dotyczących miejsca, czasu i osoby uczestniczącej w prowadzeniu rozmów z krewnymi.
Piśmiennictwo
ALS Working Party of the ERC: Guidelines for ad-vanced life support. Resuscitation 24:111-121, 1992.
American Heart Association: Guidelines for cardio-pulmonary resuscitation and emergency cardiac care: Reeommendations of the 1992 National Conference. JAMA 268:2171 -2302, 1992.
Arbeitsgruppe „Reanimation in der Padiatrie“ des European Resuscitation Council: Richtlinien fur ReanimationsmaBnahmen in der Padiatrie. Monatsschr Kinderheilkd 144:727 -736, 1996.
Bundesarztekammer. Stellungnahme des wissenscha-ftlichen Beirates: Kriterien des Hirntodes. Ent-scheidungshilfen zur Feststellung des Himtodes. Dtsch Arztebl 19:1296 -1303, 1997.
ECC Gurdlines Part 6: Advanced cardiovascular life support. Circulation 102: 1-129, 2000
Krismer AC, Wenzel V, Heller G. et al.: Vasopression oder Adrenalin bei praklinischem Herzstillstand. Notfall & Rettungsmedizin 2: 478-485
Kudenchuk PJ, Cobb LA, Copass M, et al: Amioda-rone for resuscitation after out-of-hospital cardiac arrest due to ventricular fibrillation. N Engl Med 341: 871-878, 1999
McGill J, Ruiz E: Central venous pH as a predictor of arterial pH in prolonged cardiac arrest. Ann Emerg Med 13:684-687, 1984.
Prengel AW, Lindner KH, Gervais HW: Was ist neu in der kardiopulmonalen Reanimation? Anasthe-sist 43: 309-315, 1994.
Safar P: Wiederbelebung, 2. Aufi. Thieme, Stuttgart 1990.
Sanders AB, Ewy GA, Taft T: Resuscitation and arterial blood gas abdnormalities during prolonged cardiopulmonary resuscitation. Ann Emerg Med 13: 676-679, 1984.
Sanders AB, Ewy GA. TaftT: Reliability of femoral artery sampling during cardiopulmonary resuscita-tion. Ann Emerg Med 13:680-683, 1984.
The American Heart Association in collaboration with the International Liaison Commiltee on Resuscitation (ILCOR) Guidelines 2000 for cardiopulmonary resuscitation emergency cardiovaseu-lar care. An intemational consensus on science. Resuscitation 46: 1-448, 2000.