M Feld TBM312

312

8. Projektowanie procesu technologicznego części klasy wał

Dzięki obróbce plastycznej wielowypustów na zimno można osiągnąć wysoką dokładność i jakość powierzchni. Polepszają się cechy użytkowe części wykonywanych tym sposobem, takie jak: wytrzymałość zmęczeniowa, ścieralność, przenoszenie obciążeń, szczególnie dynamicznych. Mechanizm umocnienia i zwiększenie wytrzymałości zmęczeniowej polega na wzroście twardości i wytrzymałości doraźnej warstwy utwardzonej, korzystnym układzie włókien, rozwalcowaniu lub nawet spojeniu na zimno defektów warstwy powierzchniowej, wytworzeniu w warstwie podpo-wierzchniowej naprężeń ściskających, szczególnie korzystnie wpływających na przenoszenie obciążeń zmiennych, dynamicznych.

Istnieje kilka metod wykonywania wielowypustów za pomocą obróbki plastycznej. Nazwy tych metod są związane z ich twórcami i producentami urządzeń.

RYS. 8.77. Schemat walcowania wielowypustu metodą WPM; RYS. 8.78. Szczęki wraz z narzędziami 1 - obrabiany przedmiot, 2, 3 - szczęki kształtujące, 4 - mimo- kształtującymi w widoku środowe wały napędowe

Walcowanie wielowypustów metodą WPM. Jest to walcowanie pro-filowo-mimośrodowe. Cechą charakterystyczną tej metody jest użycie narzędzi o wewnętrznej powierzchni kształtującej. Kształtowanie wielowypustu odbywa się wskutek wywierania promieniowego nacisku przez narzędzie kształtujące w postaci szczęk (rys. 8.77). Obie szczęki: 2 i 3 są wykonane jako segmenty koła zębatego o uzębieniu wewnętrznym. Są one osadzone na dwóch wałkach mimośrodowych 4, dzięki czemu wykonują taki ruch, że dowolny punkt narzędzia przesuwa się po okręgu koła o średnicy równej różnicy średnic tocznych narzędzia i wielowypustu kształtowanego wału. Dzięki temu ruchowi narzędzia najpierw zbliżają się do obrabianego przedmiotu, a potem oddalają się i wracają do położenia pierwotnego. Widok szczęk kształtujących przedstawiono na rys. 8.78.