Obrazˆ7
80 Podstawy dydaktyki ogólnej
Oprócz tego trzeba by umożliwić uczniom wykorzystywanie zdobytej w szkole wiedzy do przekształcania dostępnych im fragmentów rzeczywistości przyrodniczej, społecznej, kulturalnej i technicznej. Wcielenie wżycie tego postulatu jest jednak uzależnione od treści i metod, które by wspomagały rozwój zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów, a przede wszystkim sprzyjały kształtowaniu samodzielnego myślenia i działania oraz skłaniały do samokształcenia.
Można przypuszczać, że konkretyzacja wymienionych postulatów
— oparta na zakrojonych na szeroką skalę badaniach empirycznych
— przyczyni się do powstawania programów odpowiadających zarówno wymaganiom społecznym, jak i indywidualnym potrzebom uczniów.
Teoria programowania dydaktycznego1
Pojawieniu się w połowie lat pięćdziesiątych nauczania programowanego towarzyszyła rozbudowa charakterystycznej dla niego teorii układu treści kształcenia, nazywanej niekiedy teorią strukturyzacji operatywnej. Teoria ta, w przeciwieństwie do opisywanych dotychczas, stanowi próbę formułowania odpowiedzi nie tyle na pytanie, czego uczyć na określonym szczeblu pracy dydaktyczno-wychowawczej, co raczej — jak to czynić w sposób optymalny. Dlatego też rzecznicy omawianej teorii przywiązują dużą wagę do starannej analizy treści kształcenia, a zwłaszcza składających się na tę treść wiadomości oraz zachodzących między nimi związków. W tym celu posługują się przeważnie metodą tzw. macierzy dydaktycznych oraz metodą grafów.
Macierz jest konstrukcją teoretyczną, z której korzysta dydaktyka w celu analizy treści kształcenia, struktury organizacyjnej szkolnictwa itp. Macierzą jest tablica złożona z określonej liczby kolumn i wierszy, których elementami są zwykle zera i jedynki. Zero symbolizuje brak związku między treścią rozpatrywanych informacji, zawartych w przedziałach figurujących wzdłuż przekątnej macierzy; jedynka wskazuje na występowanie takiego związku.
A oto zerojedynkowa macierz dydaktyczna obrazująca strukturę treści obszaru pojęciowego pt. „Rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi" (Malutka. 1974, s. 27 i nast.). Na macierz tę składają się następujące informacje podstawowe:
„1. Ze względu na cel wypowiedzi zdania dzielą się na oznajmującc, pytające i rozkazujące.
2. Zdania oznajmujące są to zdania, w których mówiący oznajmia swój sąd o kimś lub o czymś, stwierdza, zaprzecza, przypuszcza o istnieniu czegoś.
3. Na końcu zdań oznajmujących stawia się kropkę.
4. Zdania pytające są to zdania, w których mówiący wypowiada pragnienie uzyskania od swego rozmówcy pożądanych informacji, tzn. pyta o coś.
5. Na końcu zdań pytających stawia się znak zapytania.
6. Zdania rozkazujące są to zdania, w których mówiący wypowiada rozkaz, żądanie, życzenie lub prośbę skierowaną do rozmówcy albo do osób, o których mówi.
7. Na końcu zdań rozkazujących stawia się wykrzyknik lub kropkę, zależnie od tonu uczuciowego, który chcemy zdaniu nadać (rozkaz, życzenie, prośba).
8. Zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące, zabarwione przez mówiącego uczuciowo, nazywa się zdaniami wykrzyknikowymi.
9. Niekiedy uczucie przejawiajÄ…ce siÄ™ w zdaniu wykrzyknikowym zostaje wzmocnione przez dodanie na poczÄ…tku zdania (lub wyrazu) wykrzyknika.
10. Na końcu zdań wykrzyknikowych stawia się wykrzyknik".
Te same zależności można także przedstawić w postaci tzw.
macierzy Daviesa oraz grafu2 (patrz rys. 1, 2, 3).
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 | |
|
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
|
2 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
3 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
4 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
|
6 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
e |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
7 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
a |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
|
9 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
|
to |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
t |
0 |
1 |
0 |
0 |
Rys. I. Macierz zerojedynkowa
Ryt. 2. Macierz Darictt
Opisowi nauczania programowanego poświęcono w całości rozdział VIII; tutaj przedmiotem uwagi jest wyłącznie opracowana przez rzeczników tego nauczania teoria analizy treści kształcenia.
Graty są to proste figury geometryczne, złożone z punktów (wierzchołków) i krawędzi łączących niektóre z tych punktów. Punkty oznaczają poaacrrgólne infomnł-cje. a krawędzie — związki zachodzące między informacjami Jeśli informacje są od siebie zależne, zaznacza się to strzałkami na poszczególnych krawędziach; jeśli nie - na krawędziach nie umieszcza się strzałek (por. Niemierko. 1991, s. 27-JO).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Obraz?2 230 Podstawy dydaktyki ogólnej Poglądy tego rodzaju znane były w pedagogice znacznie wcześni
Obraz?7 2S0 Podstawy dydaktyki ogólnej Czy z tego wyścigu postępu i zagrożeń szkoła wyjdzie obronną
Obraz?7 40 Podstawy dydaktyki ogólnej musi uwzględniać wszystkich potrzeb i zainteresowań uczniów, g
Obraz?8 122 Podstawy dydaktyki ogólnej Skuteczną realizację tej reguły umożliwia przede wszystkim uś
Obraz?0 206 Podstawy dydaktyki ogólnej wyniki nauczania? Czy i jaką zadam uczniom pracę domową? Czy
Obraz?1 16S Podstawy dydaktyki ogólnej wyłącznie maleńkimi kroczkami, a wskutek tego pozbawia możliw
Obraz?7 220 Podstawy dydaktyki ogólnej mianych z metodami tego rozwiązywania w sposób konwencjonalny
Obraz?0 246 Podstawy dydaktyki ogólnej Podstawę opracowania tego planu stanowi program odpowiedniego
Obraz?5 276 Podstawy dydaktyki ogólnej szczególne dyscypliny naukowe. Można sądzić, że przyczyną teg
Obraz?0 46 Podstawy dydaktyki ogólnej celów poznania — znamienne m.in. dla empiryzmu, racjonalizmu 1
Obraz?3 92 Podstawy dydaktyki ogólnej Wymienne funkcje może i powinien spełniać każdy podręcznik szk
Obraz?4 14 Podstawy dydaktyki ogólnej niczne i wychowanie fizyczne. Podobnie, przedmiotem badań dyda
Obraz?5 16 Podstawy dydaktyki ogólnej* 4. Podstawowe pojęcia dydaktyczne Dydaktyka, jak już mówiliśm
Obraz?6 1S Podstawy dydaktyki ogólnej znaczają się trwałością, to zawsze polegają na wystąpieniu ele
Obraz?7 20 Podstawy dydaktyki ogólnej planowym i bezpośrednim kierowaniem procesem uczenia się. W ty
Obraz?9 24 Podstawy dydaktyki ogólnej wysiłku nie jest możliwe zapewnienie dzieciom i młodzieży
Obraz?0 26 Podstawy dydaktyki ogólnej Oczywiście, procesy wychowania, kształcenia i nauczania nie są
Obraz?1 28 Podstawy dydaktyki ogólnej tematycznym spostrzeganiu zjawisk lub procesów utrwalonych za
Obraz?2 30 Podstawy dydaktyki ogólnej innych sposobów kontroli i oceny wyników nauczania tym, że są
więcej podobnych podstron