54
4/ doświadczenie objawienia: a/ ortodoksja - heterodoksja, b/ oświecenie - polecenie, c/ osobiste - ogólne*.
Powód, dla którego niektóre jednostki doznają doświadczeń wszystkich typów, inne zaś tylko np. doświadczenia potwierdzającego, tkwi w tym, że te pierwsze nają bardziej intymny kontakt z nadprzyrodzonością. Doświadczenie religijne jest zatem stopniowalne według skali intymności relacji człowiek - Istota nadprzyrodzona*
Nie będziemy w tym miejscu zajmowsó ostatecznego stanowiska wobec takiej hipotezy, zadowoliwszy się przypomnieniem czytelnikowi stwierdzenia samych badaczy, iż nie dysponowali danymi, które pozwoliłyby na dokładne przestudiowanie jej implikacji* Konieczny jest więc dodatkowy materiał, który pomógłby stwierdzić, czy doświadczenia ekstatyczne są rzadsze od doświadczeń odpowiedzi oraz częstsze od doświadczeń objawienia, itp* Powstaje zatem pytanie, esy istnieje alternatywna interpretacja uzyskanych danych.
2*3*4*2* Czy doświadczenie religijne jest normalne?
Bez głębszego wnikania w znaczenie pojęcia "normalności", możemy stwierdzić, że "normalne" jest to, co jest czymś zwykłym dla jakiejś grupy* Zależnie od grupy, to co normalne zmienia 3ię. Zadajmy więc następujące pytanie: czy doświadczenie religijne było zjawiskiem normalnym dla członków amerykana ki oh grup religijnych w połowie lat 60.? Swoją odpowiedź Glock i Stark ujmują w formie następującej tabeli:
Ytefcaźniki |
dla doświadczenia religijnego | |||
Wyznanie |
wysoki poziom |
niski poziom |
brak |
KC/ |
l |
2 |
4 | ||
Kangregacjoniści |
24% |
4855 |
28% |
119 |
Metodyści |
4055 |
42% |
18% |
325 |
Protestanci Spiskopalni |
5055 |
30% |
20% |
341 |
Prezbiterianie |
5255 |
34% |
14% |
403 |
Luteranie3^ |
56% |
30% |
14% |
169 |
Uczniowie Chrystusa |
61§ |
31% |
8% |
39 |
Baptyści amerykańscy |
7455 |
17% |
9% |
117 |
Luteranie - Synod Missouri |
7655 |
21% |
3# |
211 |
Sektyb/ |
9455 |
6% |
0% |
211 |
*