Zarz Ryz Finans R1019

10. Kontrakty swapowe 319

Przedstawiona w przykładzie okazja do arbitrażu zniknęła, gdy japońskie władze podatkowe zmieniły przepisy dotyczące obligacji o kuponie zerowym, denominowanych w jenach. Jednak inne możliwości arbitrażu podatkowo-re-gulacyjnego były - a niektóre nadal są - dostępne. Przykładowo, w wielu krajach europejskich nabywcy obligacji o kuponie zerowym nie mają (w przeciwieństwie do sytuacji przedstawionej w naszym przykładzie) możliwości uniknięcia podatku, jednak podatek ten staje się należny dopiero w terminie wykonania obligacji, a ponadto stopa tego podatku jest niższa niż stopa podatku od zysków kapitałowych. Czasami istnieją również regulacje ograniczające wejście na rynek potencjalnych emitentów, dzięki czemu koszty pożyczek na danym rynku ulegają obniżeniu.

Zarządzanie ekspozycją na ryzyko finansowe

Ponieważ kontrakty swapowe mogą być stosowane do zarządzania ekspozycją firmy na ryzyko zmiany stóp procentowych, ryzyko walutowe oraz ryzyko zmiany cen na rynkach towarowych, rozwój rynku swapów stóp procentowych jest częściowo odzwierciedleniem ogólnych działań zabezpieczających przedsiębiorstw. Jak wykazaliśmy w rozdziale 3, wzrostowi rynku kontraktów swapowych towarzyszy również wzrost wykorzystania innych pozabilansowych instrumentów zabezpieczających, co wynika z dostępnych danych rynkowych.

Pytanie o przyczyny tak znacznego wzrostu rynku kontraktów swapowych można więc sformułować w następujący sposób: Dlaczego coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na zarządzanie poziomem ekspozycji na ryzyko finansowe, czyli ryzyko zmian kursów wymiany, stóp procentowych i cen na rynkach towarowych?

Instrumenty syntetyczne

Jeszcze jedną przyczyną wzrostu rynku kontraktów swapowych jest przydatność swapów przy tworzeniu „syntetycznych” instrumentów finansowych. Rozważmy np. długoterminowe kontrakty forward na stopy procentowe, których rynek - historycznie rzecz ujmując - charakteryzuje się bardzo niską płynnością. Ponieważ swapy stóp procentowych można traktować jak portfele kontraktów forward na stopy procentowe, zaczęto „rozkładać” swapy na czynniki pierwsze, tworząc w ten sposób syntetyczne długoterminowe kontrakty forward i jednocześnie zwiększając płynność rynku długoterminowych kontraktów FRA.

Nieco mniej oczywisty jest sposób, w jaki swapy walutowe oraz swapy stóp procentowych są wykorzystywane do wypełniania pewnych luk na międzynarodowych rynkach finansowych. W rozdziale 11 znajdziecie przykład przedsta-