Zarz Ryz Finans R14@6

406 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Kontrakty na dolny pułap stopy procentowej (interest ratę floors) - tzn. opcje sprzedaży wystawione na stopy procentowe - można wykorzystać w celu zabezpieczenia wynikających z działalności firmy długich pozycji w papierach wartościowych o zmiennych stopach procentowych. Ekspozycja taka charakteryzuje firmę, która dysponuje walorem przynoszącym zmienne oprocentowanie. Jeśli stopy krótkoterminowe spadną, spadnie również dochód uzyskiwany z takiego waloru. Jak wskazuje poniższy przykład, można zabezpieczyć taką pozycję za pomocą kontraktu na dolny pułap stopy procentowej¹:

First Union Bank, regionalny bank działający w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych, posługuje się instrumentami pochodnymi w celu aktywnego zarządzania ryzykiem zmiany stóp procen towych, immanentnie związanym z jego inwestycjami.

W 1991 r. First Union Bank kupił pięcioletni kontrakt na dolny pułap stopy procentowej, o wartości teoretycznej 1 mld USD, dający mu prawo do otrzymywania oprocentowania wysokości 6,5% minus L1BOR. Bank zapłacił za tę opcję 3 min USD. Transakcja ta chroniła zyski osiągane z aktywów przed ryzykiem spadku stóp procentowych.

Do lutego 1992 r. stopy rzeczywiście spadły tak dalece, że wartość kontraktu wynosiła 30 min USD. Była to dla banku częściowa rekompensata za zmniejszone w tym okresie zyski z inwestycji.

Kontrakty na górny oraz na dolny pułap stopy procentowej można zarówno sprzedawać, jak i kupować. Opcje procentowe można sprzedawać, wykorzystując otrzymaną cenę w celu zmniejszenia kosztów finansowania firmy lub zwiększenia zysków z inwestycji.

I tak na przykład firma dysponująca walorem przynoszącym zmienne oprocentowanie może zdecydować się na sprzedaż kontraktu na górny pułap stopy procentowej, zwiększając tym samym zyski. Otrzymuje w ten sposób cenę sprzedaży kontraktu, lecz w zamian za to zgadza się w istocie ograniczyć od góry oprocentowanie uzyskiwane z waloru. Jeśli zmienna stopa procentowa nie zmieni się lub spadnie, kwota uzyskana ze sprzedaży kontraktu stanowi „uzupełnienie” przychodu odsetkowego posiadacza waloru. Jeśli jednak stopa wzrośnie powyżej górnego pułapu ustalonego w kontrakcie, posiadacz waloru rezygnuje z dochodu odsetkowego, który „mógłby być”.

W podsumowaniu przykładu, z którego pierwszą częścią zapoznaliśmy się w rozdziale 9, Ira Kawaller pokazuje nam proces decyzyjny, w wyniku którego dyrektor finansowy rozstrzyga, czy zabezpieczyć się przed ryzykiem zmiany stóp

Przykład zaadaptowany z pracy Roberta Mackaya, dyrektora Centrum Analiz Rynków Fu-tures i Opcji na Politechnice Stanu Wirginia. Transakcja została opisana w „United States Ban-ker”, sierpień 1992.