Zarz Ryz Finans R17T4

544 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Zarządzanie ryzykiem w praktyce

Egzekwowalność umów kompensacyjnych

John P. Behof

Prawna egzekwowalność dwustronnych umów kompensacyjnych jest niezwykle doniosła dla ograniczenia ryzyka w przypadku bankructwa kontrahenta. W Stanach Zjednoczonych jej możliwości zostały znacznie zwiększone w związku z niedawnymi poprawkami do amerykańskiego kodeksu upadłościowego (1990) oraz dzięki przyjęciu ustawy o reformie, naprawie i wzmocnieniu instytucji finansowych (Financial Institutions Reform, Recovery and Enforcement Act, FIRREA) i ustawy o naprawie Federalnej Korporacji Ubezpieczenia Depozytów (Federal Deposit Insurance Corporation Improvement Act, FDICIA) dla instytucji depozytowych. Te zmiany legislacyjne poważnie ograniczyły amerykańskim likwidatorom możliwość „wybierania rodzynek” (tzn. domagania się płatności z tytułu transakcji o dodatniej bieżącej wartości rynkowej i równoczesnego renegocjowania transakcji o wartości ujemnej), jednak wtedy tylko, gdy zostały zawarte pisemne umowy kompensacyjne. W dziale 212 FIRREA stwierdza się, że żadnej osobie nie można zabronić egzekwowania jej prawa do zobowiązań netto, wynikających z wszelkich kwalifikowanych kontraktów finansowych z instytucjami depozytowymi w likwidacji lub w zarządzie przymusowym. Kwalifikowane kontrakty finansowe definiuje się tu jako wszelkie kontrakty dotyczące papierów wartościowych i towarów, transakcje forward, umowy odkupu, kontrakty swapowe i podobne.

Pomimo zmian prawnych przeprowadzonych w FIRREA i kodeksie upadłościowym pewne zagadnienia nie są w pełni wyjaśnione. I tak na przykład, ponieważ kontrakty kwalifikowane są zdefiniowane tak szeroko, nie jest całkiem pewne, czy obejmują one natychmiastowe kontrakty kursowe. Nigdy też nie wyjaśniono, czy dozwolone jest kompensowanie kontraktów kwalifikowanych należących do różnych kategorii.

Ujęcie zastosowane w ustawie FDICIA odwołuje się natomiast do typu kontrahenta, a nie kontraktu. Każda umowa pomiędzy instytucjami finansowymi, której strony uzgadniają, że w określonych sytuacjach będą kompensowały pozycje, jest uważana za kwalifikowaną umowę kompensacyjną. Zgodnie z FDICIA Zarząd Rezerwy Federalnej może określać, co to jest instytucja finansowa, i na bieżąco ustala, czy firmy ubezpieczeniowe, działające na rynku swapów filie firm brokerskich i dealerskich, niebankowe filie banków i holdingi bankowe oraz inne podmioty mogą być objęte tą definicją.