554 Zarządzanie ryzykiem finansowym
postępowanie bardzo przypomina wspomnianą wyżej dwustronną umowę w sprawie zabezpieczenia „wyzwalanego” wartością transakcji: kontrahenci uzgadniają, że ekspozycja przekraczająca określony poziom będzie rozliczana w gotówce. Jeśli zatem bieżąca wartość transakcji przekroczy ten ustalony poziom, odpowiedni kontrahent przekaże drugiemu gotówkę w ilości wystarczającej do obniżenia ekspozycji poniżej tego poziomu. Inna możliwość polega na rozliczaniu transakcji w gotówce w ustalonych terminach w okresie ważności transakcji. Kontrahenci mogą na przykład ustalić, że pięcioletnia transakcja będzie rozliczana w gotówce rocznie, dzięki czemu ekspozycja kredytowa efektywnie zmniejsza się, gdyż staje się ekspozycją roczną.
Po drugie, transakcje można zakończyć. Zamiast zmniejszać ekspozycję za pomocą przekazywania gotówki, strony mogą zawrzeć transakcję odwróconą, czego skutkiem jest ustalenie górnego pułapu na wielkość ekspozycji. (Konstrukcja taka wymaga oczywiście skutecznej prawnie dwustronnej kompensacji).
Możliwe jest wreszcie zaangażowanie strony trzeciej. Zamiast rozliczać w gotówce ekspozycję przekraczającą określony poziom, strony mogą uzgodnić, że jeśli bieżąca wartość rynkowa transakcji wzrośnie powyżej tego poziomu, zobowiązania wynikające z części transakcji zostaną przeniesione na innego kontrahenta.
Wyspecjalizowane podmioty
Na rynkach transakcji zabezpieczających pod pojęciem podmiotów wyspecjalizowanych rozumie się, jak określa to agencja Standard & Poor’s, filie „odporne na bankructwo”, utworzone specjalnie w celu zawierania transakcji na produktach zabezpieczających. We wszystkich znanych dotąd przypadkach podmioty takie uzyskiwały klasyfikację kredytową AAA; z tego też powodu nazywane są również „filiami AAA”. Jak wskazuje John Behof (1993), zastosowanie wyspecjalizowanych podmiotów w celu ograniczenia ryzyka kredytowego występującego w transakcjach na instrumentach pochodnych jest rozwiązaniem analogicznym do tradycyjnej już sekurytyzacji aktywów, zakładającej utworzenie odrębnej jednostki (na przykład powiernictwa) po to, by uchronić sekury-tyzowane aktywa od innych rodzajów ryzyka. W przypadku wyspecjalizowanych podmiotów utworzenie odrębnej organizacji gospodarczej ma na celu odizolowanie transakcji na instrumentach pochodnych od ryzyka związanego z ogólną działalnością całej firmy.
Z końcem 1993 r. wyspecjalizowane podmioty omawianego rodzaju były już utworzone przez Goldman Sachs - GS Financial Products International, L.P. (GSFPI), Merrill Lynch & Co. - Merrill Lynch Derivative Products, Inc. (MLDPI), Salomon Brothers - Salomon Swapco Inc. (Swapco) oraz Banque