19. Znaczenie zarządzania ryzykiem 611
rynek zachował płynność, tym większe są widełki cenowe. Wprowadzenie instrumentów pochodnych, zwłaszcza zaś opcji, zmniejsza ten koszt dzięki zmniejszeniu zmienności ceny waloru pierwotnego oraz zwiększeniu wolumenu obrotów. Drugi składnik widełek cenowych wynika z nierówności dostępu do informacji, którą badał Bagehot (1971). Im większa jest ta nierówność, tym szersze są widełki. Lepiej poinformowani gracze starają się, gdy to tylko możliwe, wykorzystać swoje informacje na rynku opcji. W ten sposób prywatne informacje lepiej poinformowanych graczy przekładają się na publicznie obserwowane ceny, co prowadzi do zmniejszenia nierówności informacyjnej na rynku pierwotnym.
Badania dotyczące wpływu wprowadzenia instrumentów pochodnych na widełki cenowe na rynku pierwotnym koncentrowały się - podobnie jak badania dotyczące szybkości procesów dostosowawczych - na nowych opcjach akcyjnych. Wyniki tych badań są zestawione w tabeli 19.5.
Tabela 19.5. Wpływ wprowadzenia instrumentów pochodnych na widełki cen kupna i sprzedaży na rynku pierwotnym
Autorzy badań |
Wielkość próby |
Okres |
Wpływ na widełki cen kupna i sprzedaży |
Neal (1987) |
16 akcji |
1985-86 |
spadek |
Fedenia i Grammatikos (1989) 419 akcji |
1970-88 |
Giełda Nowojorska: spadek | |
obrót pozagiełdowy: wzrost | |||
Damodaran i Lim |
200 akcji |
1973-86 |
spadek |
Robert Neal (1987) badał zachowanie się 16 akcji w latach 1985-1986, stwierdzając, żc widełki cen kupna i sprzedaży' akcji, dla których notuje się kontrakty opcyjne, są mniejsze. Mark Fedenia i Theoharry Grammatikos (1992) zajęli się znacznie większą próbą 419 akcji w latach 1970-1988 i ustalili, że w przypadku 314 akcji notowanych na Giełdzie Nowojorskiej średnie widełki cenowe obniżyły się po wprowadzeniu do obrotu opiewających na nie opcji. Jednocześnie jednak zwiększyły się widełki w przypadku 78 akcji z tej samej próby, które były przedmiotem obrotu pozagiełdowego. Damodaran i Lim ustalili w swej próbie 200 akcji, że wprowadzenie do obrotu opcji spowodowało spadek widełek cen kupna i sprzedaży akcji.
Z teorii wynika, że wprowadzenie instrumentów pochodnych powinno prowadzić do wzrostu wolumenu obrotów waloru pierwotnego. Jak już zauważyliśmy, może ono zmniejszyć widełki cen kupna i sprzedaży' na rynkach aktywów