Zarz Ryz Finans R19a5

19. Znaczenie zarządzania ryzykiem 615

wszystkich otwartych pozycji w kontraktach eurodolarowych¹ ².

Skutkiem całej tej aktywności jest raczej wzbogacenie niż upośledzenie informacji, ponieważ wzrasta liczba uczestników procesu kształtowania cen. Wobec aktywnej konkurencji pomiędzy nimi, arbitraż prowadzi do efektywnego scalenia rozproszonych informacji dotyczących cen. Globalna aktywność w dziedzinie instrumentów pochodnych oraz system giełdowy' uzupełniają się w tym względzie.

ków Futures i Opcji na Politechnice Stanu Wirginia.

** Swapy stanowią również poważny czynnik napędowy aktywności w dziedzinie kontraktów futures i opcji na ceny nośników energii. I tak na przykład w marcu 1992 r. szacowano, że instrumenty zabezpieczające stosowane przez dealerów swapów towarowych stanowią łącznie znaczny odsetek otwartych pozycji na Nowojorskiej Giełdzie Handlowej - 17,5% w cenach ropy naftowej i 5,5% w produktach destylacji ropy, co oznaczało wzrost o ponad 60% w stosunku do września 1991 r. Ten wzrost aktywności - wyrażonej odsetkiem otwartych pozycji - dealerów' swapów towarowych nastąpił w tym samym czasie, w którym wolumen tych pozycji wzrósł o 23%. Zob. The Growth of NYMEX and Over-the-Counter Markets: Inteirelationships, Implications, and Strategie Recommendations, New York Mercantile Ex-change, marzec 1992.

Te innowacje finansowe - kontrakty' terminowe, swapy i sekurytyzacja -pozwoliły przenieść olbrzymie wielkości ryzyka zmiany stóp procentowych z lokalnych instytucji finansowych na inwestorów instytucjonalnych, opierających działalność na właściwie zdywersyfikowanych portfelach. Transfer ten nie tylko obniżył oprocentowanie kredytów hipotecznych, jakie muszą płacić nabywcy domów, ale również powinien przyczynić się do ochrony systemu finansowego przed niebezpieczeństwem katastrofy podobnej do tej, która nastąpiła w branży towarzystw oszczędnościowo-pożyczkowych.

Rzeczą niezwykle doniosłą, naszym zdaniem, jest należyte zrozumienie faktu, że choć na rynku instrumentów pochodnych zysk jednej ze stron jest stratą drugiej, zastosowanie tych walorów może prowadzić do wytwarzania wartości. Bardziej efektywny podział ryzyka, na co pozwalają instrumenty pochodne, może obniżyć łączne ryzyko, na jakie narażeni są wszyscy uczestnicy rynku. Wyobraźmy sobie na przykład kompanię naftową. Poziom jej rentowności zależy oczywiście od cen rynkowych ropy naftowej. W przeszłości zarządzanie tym ryzykiem wymagało od kompanii na przykład dywersyfikowania działalności poprzez uruchomienie własnej filii zajmującej się przetwarzaniem ropy. Umiejętności, jakich wymaga efektywne zarządzanie kompanią wydobywczą, niekoniecznie jednak odpowiadają tym, jakimi trzeba się wykazać przy prowadzeniu firmy chemicznej. Ponadto zaś łatwo może się zdarzyć, że zdywersyfikowana firma stanie przed koniecznością podejmowania trudnych decyzji w sprawach polityki finansowania, wypłaty dywidend czy stosunków międzyludzkich. Dostęp do dobrze funkcjonującego rynku kontraktów pochodnych

Analiza zaadaptowana z pracy Roberta

J. Mackaya, dyrektora Centrum Analiz Ryn