5.5. Migracje wewnątrz miast i obszarów zurbanizowanych
nym elementem ograniczającym napływ. W skali wewnątrzmiejskiej decydujące znaczenie miało nowe budownictwo, jego jakość, cena i lokalizacja w strukturze społecz-no-przestrzennej i organizacyjnej miasta. W przypadku Pragi występowało w większym stopniu zjawisko suburbanizacji i radykalnej dekoncentracji. W przypadku Warszawy, w połowie lat dziewięćdziesiątych XX w., w dalszym ciągu następowała wymiana pomiędzy centrum a sąsiednimi gminami w ramach całego miasta, natomiast spoza granic administracyjnych miasta dominował napływ do pierścienia gmin zewnętrznych otaczających gminę centrum. Taka struktura migracji w obszarze metropolitalnym Warszawy może świadczyć o znacznie niższym poziomie procesu suburbanizacji niż w przypadku Pragi.
5.5.1. Koncepcja gentryfikacji
Pojawienie się koncepcji gentryfikacji w połowie lat siedemdziesiątych XX w. zmieniło podejście do tradycyjnych koncepcji objaśniających zmiany w jednostkach 'ąsiedzkich. Koncepcja gentryfikacji jest jednym ze sposobów opisu zmian społecz-no-przestrzennych w strukturze miasta. Inwazja - napływ bogatych gospodarstw iomowych do zmarginalizowanych jednostek sąsiedzkich - często była związana z rehabilitacją istniejących tam zasobów mieszkaniowych oraz wyprowadzeniem się części poprzednich mieszkańców. Często proces gentryfikacji wiązano z powstaniem : ekspansją kategorii społecznej yuppies, czyli młodych miejskich profesjonalistów. Równie często zwracano uwagę na przyczyny gospodarcze, a gentryfikację traktowano ako proces wywołany przez wzrastającą różnicę renty gruntowej {rent gap) pomiędzy potencjalną wartością danej działki ziemi w mieście (po renowacji budynku) a jej aktualną wartością (Smith 1979).
Badacze nastawieni humanistycznie oraz prowadzący badania w ramach tzw. gen-derstudies zwracają uwagę na rolę płci w procesie gentryfikacji i kształtowania się krajobrazu miejskiego przez symbolikę kulturową (Bondi 1990, 1992). Twierdzi się nawet, że gentryfikacja była generowana przez wzrost aktywności zawodowej kobiet (Ley .986, Short 1989). Pomimo utrzymywania się różnic w dochodach mężczyzn i kobiet, poprawa pozycji dochodowej kobiet na rynku pracy spowodowała kształtowanie się bogatszych gospodarstw domowych. Spowodowało to wzrost zapotrzebowania na droższe mieszkania, tak jak zmiany w strukturze zatrudnienia generują zmiany w strukturze konsumpcji (Bondi 1991).
Według C. Hamnetta (1984) gentryfikacja jest procesem społecznym, ekonomicznym i kulturowym obejmującym fizyczną inwazję klasy średniej lub bogatszych kategorii społecznych na te obszary miasta, które poprzednio były zamieszkałe przez klasę robotniczą. Powoduje to zmiany składu społecznego danego obszaru miasta przez przemieszczenie dotychczasowych mieszkańców gdzie indziej. Obszary „gentryfikowane” są więc opuszczane przez osoby zatrudnione w nisko płatnych zawodach, zmarginali-zowane oraz imigrantów. Zjawisko gentryfikacji może być inicjowane przez politykę mieszkaniową danego miasta skierowaną na odnowę i likwidację slumsów, podniesienie standardu mieszkaniowego, atrakcyjności gospodarczej obszarów centralnych