200920wstep do wesela0043

[-XXXIV WSPÓLNE OCZEKIWANIE

Crescendo, ogarniające swą rosnącą dynamicznością postaci w izbie I i poza nią, a wraz z nimi rozległe otoczenie ze stającym w blaskach ] niebem ponad „światem” Bronowie i Krakowa, dochodzi do punktu szczytowego z przebudzeniem pamięci w Gospodarzu. Dysharmo- y nia kontrastujących tonacji rozgrywanych równolegle: rosnącej J gotowości i narastających uniesień oraz zagubionego w niepamięci I Gospodarza, który miał zgromadzonym przewodzić zgodnie z nocną ¹ misją Wemyhory — ta dyshaimonia przemienia się we wspólne I oczekiwanie w zachwyceniu i nadziei:

' PAN MŁODY

Tętni.

PANNA MŁODA Jedzie.

GOSPODYNI

Tętni.

CZEPIEC

— Pędzi.

1-1

GOSPODARZ

Słuchajcie, kochani, dzieci — ażeby to była prawda: że Wemyhora tam leci z Aniołem, Archaniołem na czele;

I-I

PAN MŁODY Coraz bliżej?

POETA

Klęknąć!!

CZEPIEC

---.Siana!, wrył.

GOSPODARZ

Strzymał, widać, z całych sił.

HANECZKA

• w zachwyceniu,

Gdyby to Archanioł był

i>. tu, %c. n

Finał przynosi nagłe znowu przeobrażenie. Przeobrażenie to zachodzi w dwóch szybko po sobie następujących fazach. Pierwszą z nich „wnosi ze sobą” Jasiek, wpadając do izby zamiast Wcmyhory i zamiast wyczekiwanych spełnień; tymczasem scena zapełniona jest tłumem postaci, znieruchomiałych „w tym zasłuchaniu jak w zachwycie duszy”. Drugą fazę—wraz ze światłem, co „wypełnia jakby Czarem izbę i gra kolorami na ludziach pochylonych w pół--śnie, pół-zachwycie” — inicjuje już Chochoł. Rezultatem stanie się końcowy, zamykający całość w niespodzianą, niezwykłą syntezę— „taniec Chocholi”: „zaczarowany” taniec wszystkich par w takt muzyki „słomianego straszydła”, przygrywanej na „patykach” i jego śpiewki: „Miałeś, chamie, złoty róg...”

Z tańcem „powolnym, poważnym, spokojnym, pogodnym, półcień ym” współ dźwięczy „jakby z atmosfery błękitnej idąca muzyka weselna, cicha a skoczna”, współtworzy zaś obraz kolorowych par światło „jak łuna błękitna”, wreszcie pianie koguta, oznajmiające nowy dzień. Nieprzytomny z „przestrachu i grozy” drużba nie może rozerwać zaczarowanego koła somnambulicznego taneczników.

_ Finalny obraz Wesela w swej niesamowitej ekspresji zrywa dotąd ciągnione wątki zarówno osadzonej w mocnych realiach satyry, jak literackiej i baśniowej fantastyki. Na ich miejscu zostaje skonstruowany pełen wyrazu wielki obraz-symboł, którego waga w budowie utworu tak przemożna, iż zdolny jest narzucić wymowie Wesela to. co nazwano „tragizmem idei”.

Pisał Stefan Kołaczkowski z wielką słusznością: