410 Urzeczywistnianie ńę rozumowej samjwiedzy
pansji w przestrzeni (der gegenstandlichen Ausbreitung) 1. To więc, co w przeżywaniu przyjemności staje się dla samowiedzy przedmiotem jako jej istota, nie jest niczym innym jak tylko ekspansją w przestrzeni owych pustych istotności: czystej jedności, czystej różnicy i ich wzajemnego stosunku. Żadnej innej treści nie posiada przedmiot, o którym indywidualność dowiaduje się w swym doświadczeniu, że jest jej istotą. Treść ta jest tym, co nazywamy koniecznością. Konieczność bowiem, los itp. jest właśnie tym., o czym nie umie się powiedzieć, co ono robi, jakie są jego określone prawa i jaką jest jego pozytywna treść, ponieważ jest absolutnym, czystym pojęciem, oglądanym jako byt; prostym i pustym, ale nie dającym się ani powstrzymać, ani zniszczyć stosunkiem, którego dziełem jest jedynie nicość jednostko-wości. Konieczność jest dlatego takim trwałym związkiem,, że to, co się tu wzajemnie ze sobą wiąże, to nic innego ..jak tylko czyste istotności, czyli puste abstrakcje; jedność, różnica i stosunek są kategoriami, które nie są niczym samym w sobie i dla siebie, lecz każda z nich istnieje tylko w stosunku do swego przeciwieństwa i dlatego też nie mogą się one rozłączyć. Zostają one wzajemnie do siebie odniesione przez swoje pojęcie, ponieważ same są czystymi2 pojęciami; a to absolutne odniesienie i ten abstrakcyjny ruch stanowią konieczność.
Indywidualność tylko jednostkowa, której treścią jest dopiero tylko czyste pojęcie rozumowe, zamiast [jak sądziła] rzucić się z martwej teorii w wir życia, raczej wpadła w świadomość własnej martwoty i otrzymuje samą siebie (wird sich zuteil) tylko jako pustą i obcą konieczność, jako rzeczywistość martwą.
[3. Sprzeczność zawarta w samowiedzy]
Przejście, jakie zostaje tu dokonane, jest przejściem z takiej formy jak Jedno (Eins) w formę ogólności, z jednej absolutnej abstrakcji w inną, z celu, jakim jest absolutny byt dla siebie, który odrzuci! wszelką łączność z innymi, w jego czyste przeciwieństwo —■ w byt sam w sobie, który wskutek tego stał się czymś równie abstrakcyjnym. Dlatego też wydaje się, że zagładzie uległa tu tylko jednostka i absolutna nieprzystępność jednostkowości rozwiała się w zetknięciu z rzeczywistością równie twardą, ale ciągłą 3. — Ponieważ jednostka jako świadomość jest jednością siebie samej i swego przeciwieństwa, przeto ten upadek jest jeszcze czymś dla niej; czymś dla niej jest jej cel i jego urzeczywistnienie, jak również sprzeczność między tym, czym dla niej była istota, a tym, czym jest istota sama w sobie. Doświadczenie, jakie poczyniła, ukazuje jej podwójne znaczenie tego, co zrobiła, tego mianowicie, że wzięła sobie życie: wzięła życie, ale przez to uchwyciła właściwie śmierć 4.
Abstrakcje te przestają być tylko treścią samowiedzy i obiektywizują się w równie abstrakcyjną rzeczywistość, która — jak zobaczymy — swą koniecznością druzgocze i lamie indywidualność poszukującą w niej przyjemności i rozkoszy.
To, co jest czyste, jest puste i nie posiada swej własnej treści dla siebie; treścią czystego pojęcia jest Wiko jego stosunek do innych takich samych, czystych, pustych, abstrakcyjnych pojęć; stosunek ten jest absolutny, bo poza nim czyste pojęcie nie posiada istnienia.
Rzeczywistość ciągła (kontinuierliche Wirklichkcit) — Lzn. taka, w której różnice nie wyodrębniają się jako jednostki.
Wzięła sobie życic — sein Leben sich genommen zu haben.— To „podwójne znaczenie" jest tylko w wyrażeniu niemieckim: „sich das Leben nehmen", znaczącym również „odebrać sobie życie".