CCF20090831250

476 IndywidualnoSć realna sama w sobie

myśmy to sprawdzali, nieskazitelna substancja ogólna była czymś przeciwstawnym określoności rozwijającej się przed nami jako przypadkowość świadomości, w której sferę wstępowała substancja. Obecnie jeden człon porównania zniknął. Ogólność nie jest już substancją istniejącą i obowiązującą, tzn. tym, co samo w sobie i dla siebie jest słuszne, lecz jest wiedzą, czyli formą, która daną treść porównuje tylko z nią samą i sprawdza, czy jest ona tautologią. Prawa nie są już 307 teraz nadawane, lecz tylko sprawdzane i dla sprawdzającej świadomości prawa są czymś juz nadanym. Przyjmuje ona ich treść po prostu taką, jaką ona jest, bez wdawania się •—jak my to czyniliśmy—-w rozpatrywanie jcdnostkowości i przypadkowości przywierających do rzeczywistości tej treści; zatrzymuje się przy nakazie jako nakazie i odnosi się. doń w sposób prosty, tak jak w sposób prosty jest jego probierzem.

Ale z tego też powodu sprawdzanie to nic sięga zbyt daleko. Stosowany tu probierz, właśnie dlatego, że jest tautologią i czymś obojętnym w stosunku do treści, może wchłonąć w siebie zarówno daną treść, jak i treść jej przeciwstawną. Wysuwany jest np. problem, czy można uważać, że istnienie własności j est prawem samym w sobie i dla siebie; samym w sobie i dla siebie tzn. nie ze względu na jego użyteczność dla jakichkolwiek innych celów. Etyczna istotność polega bowiem na tym, że prawo ma być czymś, co równa się tyiko sobie samemu i dzięki tej równości ze sobą samym ma mieć swoją podstawę w swej wiasnej istocie, a nie ma być czymś uwarunkowanym. Własność nic jest sama w sobie i dla siebie sprzeczna ze sobą samą; jest ona określo-nością izolowaną, czyli założoną jako równa tylko sobie

samej. Ale również i nieistnienie własności ¹, bez-pańskość rzeczy, czy wspólnota dóbr nie jest sprzeczna ze sobą samą. Myśl, że jakaś rzecz nie należy do nikogo, albo że należy do pierwszego lepszego, który nią zawładnął, czy też że należy do wszystkich razem i do każdego bądź według jego potrzeb, bądź w równych częściach — myśl taka jest prostą określonością, myślą jormalną, podobnie jak jej przeciwieństwo —■ własność.

Zapewne, kiedy rzecz bezpańska jest uważana za konieczny przedmiot jakiejś potrzeby, wówczas jest konieczne, by rzecz ta stała się własnością jakiejś jednostki i byłoby raczej czymś sprzecznym czynienie z wolności rzeczy —■ prawa. Pod bczpańskością rzeczy nie rozumie się jednak absolutnej bezpańskości, lecz tylko to, że rzecz ta powinna być w posiadaniu jednostki w miarę jej potrzeb, i to nie po to, bv była przez nią przechowywana, lecz po to, by została bezpośrednio zużyta. Ale zaspokajanie swoich potrzeb tylko w ramach zupełnego przypadku jest sprzeczne z naturą istoty świadomej, a tylko o taką tu chodzi. Istota taka musi bowiem wyobrażać sobie swoje potrzeby w formie ogólnej, musi dbać o całość swej egzystencji i zdobywać dla siebie dobra trwałe. Toteż myśl, iż jakaś rzecz ma w sposób przypadkowy stać się udziałem pierwszej lepszej świadomej siebie istoty zależnie od jej potrzeb, jest niezgodna ze sobą samą. —- Przy wspólnocie dóbr, gdzie dbano by o zaspokojenie potrzeb w sposób ogólny i trwały, każdy otrzymywałby albo tyle, ile potrzebuje, a wtedy powstałaby sprzeczność między zawartą w tym sposobie nierównością a istotą świadomości, dla której zasadą jest równość poszczególnych jednostek; albo też podział

Dosłownie: nie-własaość (Nichteigentum).