Przestepstwa przeciwko czci 1

Au. 212 CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA

wcncji sijtłu opiekuńczego ze wzglądu na ochronę dobra dziecka. Odpowiedzialność ^z •^l,l-2l 1 k.k. wchodzi jednak w rachubę, gdy rodzic uprowadzający lub zatrzymujący dziecko został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo gdy nastąpiło zawieszenie lub -miczenie tej władzy na podstawie przepisów art. 107, 110 i III k.r. i o. (zob. uchw. SN z 21 XI 1979 i., OSNKW 1980, nr l, poz. 2). Nie jest natomiast wystarczaj;]ca P¹ zesłanka do odpowiedzialności karnej zarządzenie sadu opiekuńczego wydane na podstawie art. 107 k.r. i o. (zob. wyr. SN z 5 II 1987 r., OSNPG 1988, nr3, poz.26).

2. Przestępstwo określone w arl. 211 jest skierowane przeciwko wykonywaniu opieki i nadzoru nad małoletnim lub osoba nieporadni), toteż jego był jest niezależny od lego, czy uprowadzenie lub zatrzymanie nastąpiło wbrew woli osoby poddanej opiece, czy za jej zgoda (zob. post. SN z 18 XII 1992 t\, luf. Prawu. 1992, nr 7-9). Jeżeli jednak małoletni lub osoba nieporadna zostań;; uprowadzeni lub zatrzymani wbrew swojej woli, zachodzi podstawa do kwalifikacji czynu na podstawie art. 211 wzw. żart. 189lub I9J,

ROZDZIAŁ XXVII

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO CZCI I NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ

\EStry\ui it >01

Art, 212. [Zniesławienie]

§ 1. Kto jromumalinna osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawni) lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowa-uje lub właściwości, które inogą PQuiży£.iU-W opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,

podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. uaę §2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą śxocU kówmasowego komunikowania,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, "

§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § I lub 2, sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ -!• ^icigmiiiuprzesleprA';! określonego w § I lub 2^/ndhywa się z oskarżenia prywatnego,

2.    Przedmiotem pomówienia może hyc dobre imiy (i/.w. cześć zewnętrzna) nie tylko pojedynczej osoby fizycznej, lecz także grupy osób, przez co należy rozumieć zespól ludzi połączony więzią organizacyjną, właściwościami, wspólnym zadaniem lub interesem (np. zespól pracowniczy, osoby wchodzące w skład zarządu firmy, drużyny sportowej ilp.), a nic jakąkolwiek przypadkową gi upę (por. lichw. SN z IS IX IWS2 r., OSNKW 1983, nr 1-2, poz. 3). Ochroną na podstawie omawianego przepisu objęta jest także instytucja (państwowa,samorządowa lub.społeczna),osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej (chodzi o wyodrębnioną organizacyjnie część składowi) osoby prawnej lub instytucji, np. oddział, wydział ilp.). Jak z tego wynika, przedmiot ochrony omawianego przepisu ujęty jest niezwykle szeroko, wykraczając poza ochronę czci jednostki.

3.    Treścią pomówienia mogą być właściwości (,tp. alkoholizm, zboczenie seksu-

.alitCjjubsp.osub.poslępowania (np. sprzedajnośe. iiirzymywanic kontaktów/.oświat tent przestępczym), które mają charakter poniżający w opinii publicznej albo podry-. wający zaufanie społeczne. Ucena ujemnej treści pomówienia musi więc być dokonywana \V kónrcksćuT^magań lub oczekiwań związanych z zajmowanym stanowiskiem czy pełnioną funkcją (chodzi tu zarówno o stanowiska i funkcje kierownicze, jak i wszelkie inne-np. wychowawcy, lekarza zakładowego, referenta w urzędzie), wykonywanym zawodem (np. lekarza, nauczyciela, dziennikarza, aktora) albo rodzajem działalności (np. dziaiacz związkowy, polityk, katecheta).

4.    Pomówienie o niewłaściwe postępowanie pow inno powoływać się na fakty, na-lomiasmic może ograniczać siedó satmocłmeeit dmymćyclt właściwości luh cccTT jednostki. Zarzut może więc dotyczyć nieuczciwości lub sprzedajilości osoby pełniącej funkcję związaną z zaufaniem społecznym, a nic ograniczać się do stwierdzeń, że jest tępy, arogancki, nie odpowiadający oczekiwaniom itp. (por. L. (iat'docki,/Vmw karne. s. 263).

5.    Z istoty pomówienia wynika, żc można ic pnpdrxiĆLLytJcoAuJtiwm-i(-fl-/in-l-»nim* Nic jest więc pomówieniem niczyi przeczenie nieprawdziwym zarzutom, chociażby to jiicrcagowanie zasługiwało na ujemną ocenę.

W zasadzie pomówienie ma puslać_zwcxhalizowaiią. może więc bvć dokonane przez zawierającą zarzuty wypowiedź, w formie tekstu pise.iiuu-un itnikowancno. ka-. rykatury itp. NiemrożmiińiŁiiaiuruiusl zgodzić z iw lerd/eniem, że „gest lub mimika jitogą bvć formami, za pomocą których można prz kazać pomawiające inną osobę iiirzulyT (iak A. Zoll, 'Komeiitań 2, s. 644)" Istota omawianego przestępstwa nie pole^ ga bowiem na „przekazywaniu’' zarzutów, lecz nu ..pomawianiu" koeoś. a tego nie można uczynić za pomocą gestu luh grymasu lwar/\.

6.    Nie wyczcrpuiąznamion zniesławienia oceny formułowane w ramach krytyki nanfcowei. artystycznej czy w kręgu zawodowym. j;ik również ujemne opinie wyrażane w- ramnctmykonwiuuajiuoiwuień i obowiązków ton, w rapónucli koniróli skaih~ woj, policyjnych, w opiniach o podległych pracownikach ).chvhu zc są świadomie nieprawdziwe. a lórnniluiacy ie działa w zamiarze ugodzenia \rdT>biv~mih^^

ma zaufania do osoby opiniowanej (por. wyr. SN / 23 V 2002 r.. V KKN 435/01).

•17?

1

Art. 212 § I określa przestępstwo zniesławienia, które w u jęciu lego przepisu polega na pomówieniu innej osoby, grupy osób. instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć .ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowisku, zawodu lub rodzaju działalności.