146
z kawałkami szkła potłuczonego jakoby 32 srebrników, za które przedał Chrystusa. Tak przystrojonego oprowadzali po ulicach miasta, po czóm wciągali na wieżę kościoła Panny Maryi na Nowym Mieście, i z tej on posąg z okrzykami zrzucali, zrzuconego za przyprawne włosy targali, i w Wiśle topili.
W Grudniu w dzień Niepokalanego poczęcia N. Maryi Panny, podczas mszy w kościele wychodziło siedmiu Żaków w giełzka ubranych, niosących gałązki brzozowe, lub z innego drzewa rosochate, a na każdej gałązce świeczka się paliła, z tern stojąc śpiewali pieśń o Najświętszej Pannie Maryi
„Jako róża między kolącym głogiem/'
W tymże miesiącu 25go obchodzi kościół mszę pasterską. Dawniej gdy kapłan zaśpiewał Gloria, Żaki szkolne po chórach, z obu stron różne głosy ptastwa wydawali, takie sobie piszczałki sporządziwszy, na pamięć ubogiego urodzenia Chrystusa w stajence we żłobie.
W czasie wesołych świąt Bożego Narodzenia , odprawiali komiczne dyjalogi Żaki, tak publicznie jako i po domach prywatnych. Dotąd bawią Ind jeszcze jasełkami, obchodząc z szopkami, w których wystawiają w osóbkach narodzoną dziecinę na łonie matki, lub zło-żor.e na sianie, trzech króli z darami, starego Józefa, skoki i przygrywania pasterzy. Przy tćm występuje wół i osioł stosownie do onćj staroświeckiej pieśni:
„Wól, osioł, wół, osioł, przed nim klękali,
Bo swego, bo swego pana poznali/4
Dalój żyd z żydówką, baba z maślnicą, i djabeł, co urwawszy łeb żydowi ucieka do piekła. Po odśpiewaniu pobożnych pieśni, w ciągu dyjalogu gdy djabeł po zabiciu i ucięciu głowy kosą śmierci, porywa Króla Heroda, występuje dziewczyna zwana Magdalena, i taką o niój zawsze śpiewają piosnkę:
„Za górami, za lasami,
Tańcowała Magdalena z Hussarzami;
Przyszedł ojciec, przyszła matka ;
„Pójdź do domu, pójdź do domu Małgorzatka!44 i —Nie pójdę ja idźcie sami,
Niechże ja się wytańcuję z Hussarzami.
* ★
*
Przyszedł ojciec, przyszła i mać,
Pójdź do domu, pójdź do domu Małgorzatka spać!
— Nie pójdę ja idźcie sami,
Niechże ja się wytańcuję z Hussarzami.
★ *
*
Tańcowała i płakała:
Czegóż że ja doczekała;
Doczekała dzieciąteczka,
Od Hussarza, od Hussarza kochaneczka!44