0285

258

Powstanie i rozwój rodu ludzkiego.

Znaczna liczba innych form zwierzęcych, jak się zdaje, przeszła z okresu słonia starego do okresu mamuta, jak koń, który występuje we wszystkich epokach czwartorzędu, dalej liczne zwierzęta parzystokopytne, z których wielki tur, Bos primigenius, występuje już wespół ze słoniem starym, podobnie jak żubr, Bison priscus.

Czaszka kota szablozębuego (Machairodus).

Według oryginału w muzeum ogrodu botanicznego w Paryżu.

Wszystkie, przytoczone tu zwierzęta są w ogólności natury dosyć niewinnej. Pokojowemu jednak towarzystwu temu nie brakło żywiołów zakłócających, którym tak wielka obfitość roślinożerców nastręczała zdobycz sowitą. Te także zwierzęta drapieżne pozostały w początkach czwartorzędu z okresu poprzedzającego. Tego okresu trzeciorzędowego jednak, jak się zdaje, nie przetrwał twór nader osobliwy, którego bli-zkich krewniaków napotykamy i w pliocenie Ameryki południowej. Jest to Machairodus, którego spłaszczone i ostro-brzeżne kły górne dosięgały wymiarów niesłychanych. Niezbyt wielkie to zwierzę mogło bronią tą przecinać najgrubszą skórę; sądzić można, że w Ameryce południowej szablowate te kły służyły do przedzierania się między płyty kostne żyjących wtedy olbrzymich pancerników. Prawdopodobnie do lwa dzisiejszego bardzo podobny, ale znacznie od niego większy, był lew, którego kości w dolnych warstwach czwartorzędowych wszędzie się napotykają w Europie; niewiele też od dzisiejszych różniła się hjena ówczesna. Zwierzęta te nazwano kotem jaskiniowym (Felis spełaea) i hjeną jaskiniową (Hyaena spelaea); nazwa ta wyrażać ma tylko, że kości ich nastręczają się głównie w jaskiniach, zwłaszcza w późniejszych epokach czasów lodowych; jaskinie te służyły im za kryjówki, podobnie jak i niedźwiedziom (Ursus spelaeus), które występują, już w czasach wcześniejszych W jaskiniach zaczęły kryć się zwierzęta te dopiero później. Dopóki klimat dozwalał, przebywały na równinach, podobnie jak człowiek, który śród nich żył zapewne ze wszystkiemi prawie w ciągłej walce, już to zdobywając je