94292701

FIZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 311

silne ruchy przeciwrobaczkowe części odźwiernikowej, które treść popychają ku trzonowi; trzon jest zwiotczały i rozszerzony tak, że żołądek przybiera postać gruszkowatą. Odźwiernik pozostaje przez cały czas silnie zamknięty. Ruchy te żołądka wprawdzie wspomagają akt wymiotny, jednakże nie są nieodzownie konieczne, jak to wykazał Magen die przez to, że wyciąwszy psu żołądek z pozostawieniem tylko wpustu i odźwiernika, wszył na jego miejsce pęcherz świński napełniony treścią. U takiego zwierzęcia udało się wywołać wymioty.

Pod wpływem nagle zwiększonego ciśnienia treść żołądka dostaje się przez otwarty wpust, przez przełyk rozszerzony (ciśnieniem ujemnem klatki piersiowej) i skrócony (przez skurcz mięśni podłużnych), przez gardło i szeroko otwarte usta gwałtownie na zewnątrz. Szyja i głowa ustawiają się tak, aby cała ta droga przedstawiała jak najmniej zagięć, a równocześnie wchodzą w czynność te same urządzenia ochronne, które w czasie połykania chronią drogi oddechowe od dostania się do nich treści pokarmowej. A więc głośnia jest zamknięta, podniebienie miękkie się podnosi i napina, mięśnie zwężające gardło kurczą się, a tylko język nie jest podniesiony, lecz spłaszczony i rynienkowato ułożony.

Unerwienie. Wymioty występują najczęściej jako czynność odruchowa, wywołana przez drażnienie pewnych nerwów dośrodkowych. jak zakończeń nerwowych nasady języka, tylnej ściany gardła, albo przez zadrażnienie błony śluzowej żołądka nadmierną ilością treści, lub jej składem nieprawidłowym (alkohol, gazy fermentacyjne i t. p.), dalej nerwów jelit, macicy (wymioty ciężarnych), nerwów zmysłowych szczególnie smaku i powonienia i t. d. Już ta okoliczność, jak również prawidłowość, z jaką przy wymiotach współdziałają mięsnie tak różne, na znacznej rozłożone przestrzeni, owa zborność ruchów wymiotnych, przemawiają za tern, że zawiaduje nimi osobny ośrodek wymiotny. Według zgodnego zapatrywania wielu badaczy, znajduje się ośrodek ten w głębszych warstwach rdzenia przedłużonego, w okolicy pióra pisarskiego (cala-mus scriptorius); jest on parzysty.

Ośrodek wymiotny może także być podrażniony bezpośrednio, n. p. przez sprawy chorobowe mózgu lub jego opon, albo przez niektóre środki farmakologiczne jak n. p. apomorfina. Valenti (1911) wykazał, że po wprowadzeniu do obiegu krwi apomorfiny wymioty można powstrzymać przez znieczulenie kokainą ograniczonej części