94297201

356 K. PANEK

cznik, zaś przez Na Cl zawartość soli w jednym litrze moczu, wówczas istotna zawartość substancji stałej w jednym litrze moczu równa się P_x

356 K. PANEK

^pi = ^p -

0-5814 X (Ur) 2

Na Cl

Ciała azotowe. Ilość azotu, wydzielającego się moczem w ciągu doby, jest miarą przyswojonego i rozłożonego w ustroju białka.

Z pośród przetworów rozkładu białka ciało w największej ilości znajdujące się w moczu i posiadające najmniejszą drobinę stanowi mocznik. Pozatem spotykamy w mniejszej ilości cały szereg ciał azotowych wyżej złożonych, niekiedy nawet zbliżonych wielkością X drobiny do białka. Pochodzenie tych ciał jest różne. W części musimy je uważać za przetwory wymiany materyi komórek, wytwory ich pracy życiowej, w części zaś za związki, będące wynikiem niezupełnej przeróbki białka t. j. utlenienia i rozkładu. Pewna część wreszcie związków azotowych w moczu zawdzięcza swe pochodzenie ciałom azotowym, wprowadzonym w pokarmach, które niezmienione lub tylko w części przeobrażone zostają wydalone drogą nerek. Ilość azotu wydzielanego moczem na dobę przy żywieniu mie-szanem wynosi średnio 14 — 15 gi. N.

M ocznik i jego własności. Mocznik ma skład COX_iH_i

iYH₉

czyli Co/ . Karbamid ten jest ciałem krystalicznem; kryształy

mają postać długich, bezbarwnych, czworobocznych słupków, zakończonych jedną lub dwiema skośnemi płaszczyznami. Rozpuszcza się w wodzie i alkoholu i nie rozpuszcza w eterze i chloroformie. Posiada smak gorzkawo chłodzący, podobny do saletry, topi się przy 130°. Przy dalszem ogrzewaniu stopiona masa poczyna się burzyć, wydzielając amoniak, z utratą którego mocznik zmienia się w biuret z wytworzeniem kwasu cyanurowego.

Substancya, zwana biuretem (XH₂ CO. CO.XH₂), rozpuszcza się w wodzie a roztwór, zaprawiony ługiem sodowym z dodaniem kilku kropli siarkanu miedziowego, barwi się fiołkowo (odczyn biuretowy).

Jako ciało o charakterze zasadowym łączy się mocznik z wielu kwasami, z których szczególnie na uwagę zasługują azotan i szczawian mocznika ze względu na trudną rozpuszczalność w wodzie. Z chlorkiem sodu i amonu tworzą się również połączenia krystaliczne, w wodzie rozpuszczalne, podobnież z solami metali ciężkich.