258
258
Fig. 119.
rur A i B (Fig 119), z których jedna wsuwać się daje w drugą. Rurka A ma w śmduu denka mały' otwór, a rurka B jest na lewym końcu n zamknięta mato-wem szkłem, albo prześwietlającym papierem. Obróciwszy tę podwójną rurę otworem do oświeconego przedmiotu i rozsunąwszy ją należycie, widać jego obraz rzucony na zasłonę przy n.
3) Ubywanie mocy oświetlenia z oddaleniem od źródła światła. Ponieważ promienie światła rozchodzą się z punktu świecącego w liniach prostych, więc oświetlenie pewnej powierzchni ciała ciemnego musi być- słabsze, jeśli oddalenie jej od źródła światła jest znaczniejsze. Dla wykazania prawa, według którego moc oświetlenia danej powierzchni pomniejsza się z odległością od źródła światła, pomyślmy sobie punkt świecący najprzód w środku wydrążonej próżnej kuli, mającej promień wydrążenia r, a następnie znowu w środku większej kuli, mającej promień’ wydrążenia R. Promienie światła padają tak w pierwszym, jak w drugim razie na wewnętrzną powierzchnię kulistą wszędzie pod tym samym kątem (prostym), muszą więc w każdym jej punkcie trafionym sprawiać jednakowe oświetlenie, czy ona bliżej tego punktu środkowego leży, czy jest bardziej od niego oddalona. Atoli, jakakolwiek jest natura światła, rzeczone dwie powierzchnie muszą się różnić od siebie oświetleniem, gdyż w obu razach równa ilość światła rozpościera się na nierównych powierzchniach. A że kuliste powierzchnie tak się mają do siebie, jak drugie potęgi ich nromieni, będących tu odległościami od punktu świecącego, więc oznaczywszy głoską e oświetlenie wnętrza kuli R, a głoską E oświetlenie wnętrza kuli r, mają się te oświetlenia widocznie do siebie odwrotnie, jak wielkości oświeconych powierzchni, t. j.
E\e — 4r2n : 4R2n — r2: A2,
czyli moc oświetlenia na różnych, do koła świecącego punktu zatoczonych, kulistych powierzchniach jest w odwrotnym stosunku do Kwadratów z ich odległości od tegoż punktu. Jeś’i e jest moc oświecenia jednostki powierzchni na kuli, mającej promień r = 1, E zaś na kulistej powierzchni promienia R, będzie