13
ADMINISTRACJA
towego porządku prawnego. Tem samem zaś w tym przedmiotowym porządku prawnym jest ustalona podstawa i są zakreślone granice dla tej twórczej działalności autorytetu, a zarazem gwarancja utrzjmania ciągłości rozwoju.
Przyjęty przez nas akt autorytetu państwowego ma zatem nie znaczenie formalne, lecz jest działalnością, której celem i treścią jest zachowanie i rozwój organizacji państwowej. Głównym jego elementem jest aktywność, czynność, funkcja. Ta aktywność, czynność, funkcja, ma — jak widać — różne stopnie. Gdy chodzi o t. zw. wymiar prawa, akt ogranicza się do zastosowania istniejącej reguły prawnej; gdy chodzi o wcielenie nowych zjawisk w objektywny porządek prawmy, akt tworzy nową regułę prawną; gdy nowe zjawiska trzeba uzgodnić z zachowaniem i ciągłym rozwojem organizacji państwowej, wówczas akt jest tworzeniem nie samej tylko reguły prawnej, lecz nowych stosunków faktycznych i równocześnie nowego zindywidualizowanego stanu prawnego.
Jeżeli istotę aktu autorytetowego rozważać będziemy z punktu widzenia organizacji samego autorytetu, to stwierdzić wypadnie, co następuje: Akt pierwszego rodzaju, stanowiący istotę wymiaru prawa, nie jest równoznaczny z wymiarem sprawiedliwości przez sądy, gdyż wymiar prawa jest również przedmiotem orzecznictwa władz administracyjnych; nie jest on też wyłącznym rodzajem aktów, wykonywanych przez sądy, żeby wspomnieć akty sądów przy prowadzeniu ksiąg publicznych, w sprawach opiekuńczych i t. p. Natomiast istotę administracji stanowi akt, tworzący nowe stosunki faktyczne i równocześnie nowe zindywidualizowane stany prawne w celu uzgodnienia ciągłej ewolucji zjawisk społecznych z ideą samozachowania i ciągłego rozwoju organizacyjno-kolektywnego ze stanowiska organizacji państwowej. Tak pojęty akt administracyjny w ścisłem tego słowa znaczeniu nie wypełnia jednak funkcji autorytetu państwowego, przejawiającego się, jako władza administracyjna. Ta bowiem funkcja obejmuje nadto jeszcze w pewnej mierze tworzenie reguł prawnych (ogólnych lub szczególnych), oraz akty, będące wymiarem prawa, albo wykonaniem innego aktu; jedne i drugie stanowią jednak tylko konieczne pomocnicze uzupełnienie twórczych aktów administracyjnych w ścisłem znaczeniu; ułatwiają one lub umożliwiają te ostatnie, czyli właściwą administrację, a tem samem mają znaczenie nietyle zasadnicze, ile — powiedzmy — oportunistyczne.
Rozróżniamy zatem przy uwzględnieniu wewnętrznej organizacji autorytetu państwowego akty administracyjne dwojakiego rodzaju: i. Zasadniczy akt administracyjny. Jest to akt twórczy, stanowiący istotę administracji; tworzy on nowe stosunki faktyczne i nowe zindywidualizowane konkretne stany prawne w granicach objektywnego porządku prawnego, w celu uzgodnienia poszczególnych przejawów ewolucji zjawisk społecznych z istotą i celem organizacji państwowej. Aktem zasadniczym pieczy publicznej władza administracyjna tworzy bezpośrednio nowe stosunki faktyczne i równocześnie nowe zindywidualizowane stany prawne (np. budowa kolei), aktem zaś zasadniczym reguluj ą-c on adzorczym stwarza zindywidualizowany stan prawny, podczas gdy stan faktyczny jest następstwem faktów przyrodniczych (np. wpis urodzeń i zgonów do metryk stanu cywilnego), albo wypływem działalności jednostek lub organizayj. 2. P o-m o c n i c z ou zupelniający akt administracyjny. Może on być, albo aktem o charakterze wymiaru prawa (t. zw. orzecznictwo administracyjne), albo aktem, wcielającym zjawiska w ogólną regułę prawną (rozporządzenia) lub w szczegółową normę (nakazy i zakazy), albo wreszcie aktem wykonawczym w stosunku do innego aktu administracyjnego (w administracyjnem postępowaniu przymusowem, w t. zw. egzekucji administracyjnej). Ciągła ewolucja społeczna wymaga często szybkiego i bezpośredniego działania autorytetu państwowego i to działania nietylko twórczego, ale i skutecznego, stąd zaś wypływa uzasadnienie wyposażenia autorytetu, przejawiającego się jako władza administracyjna, w zdolność wykonywania w oznaczonych granicach także wymiaru prawa, tworzenia reguł prawnych i zapewnienia skuteczności własnym aktom administracyjnym.
Zasadniczo rzecz biorąc, to nie wewnętrzna organizacja autorytetu, a więc podział