B574 8
31

PROMIENICA 119

Hodowle można przeszczepiać przez wiele pokoleń, przeszczepialność zaś utrzymuje się do 9 miesięcy. Hodowle składają się z grzybni, powstałej z rozgałęziających się nitek, oraz z tworów prostych lub lekko zgiętych, podobnych do krótkich laseczek. W ustroju ludzkim i zwierzęcym grzybek występuje pod postacią szarych, żółtych, czerwonych, a niekiedy nawet zielonych ziaren wielkości 0.2—0.6—1.2 mm. Ziarna te wykazują budowę promienistą, gruczołowatą. Poszczególne promienie są utworzone z mci, któiych koniec zazwyczaj bywa buławowato wzdęty. Nici są cienkie (0.4—0.6 p-), częstokroć rozgałęzione i albo jednolite, albo podzielone na krótsze i dłuższe człony. W środkowych odcinkach ziaren zauważyć można pomiędzy nićmi twory, podobne do ziarenkowców. (Rys. 47).

Do zabarwienia grzybka najbardziej nadaje się metoda Grama.

W przyrodzie grzybek promieniczy pasorzytuje na różnych zbożach, zwłaszcza na jęczmieniu (BERESTNEW), i głównie z nich przedostaje s^;ę do ustroju ludzkiego. Przenoszeniu zarazka sprzyja żucie kłosów, spożywanie surowych ziarenek i mąki, dłubanie w zębach łodygami i t. p. Zaszczep enie może też nastąpić przez uszkodzenie drzazgą. Wszystkie te przedmioty mogą być niebezpieczne przez czas długi, gdyż wiadomo, że zasuszony grzybek zachowuje rok z górą zdolność do rozwoju. Wreszcie nadmienić trzeba, że w niektórych razach grzybek promieniczy może podczas głębokiego wdychania bezpośrednio przedostać się do dróg oddechowych (KOCH). Zakażenie od choi egu zwierzęcia zdarza się, zdaje siq bardzo rzadko, oa człowieka zaś tylko w wyjątkowych razach.

Miejscem wtargnięcia jest jakieś uszkodzenie skóry lub nabłonka jamy ustnej, dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Dlatego też skóra może ulec schorzeniu pierwotnie (bardzo rzadkie zjawisko), albo wtórnie — wskutek stopniowego rozprzestrzeniania się sprawy chorobowej z ogniska, położonego w organach wewnętrznych. Bardzo często punktem wyjścia sprawy bywa ząb spróchniały. Z niego promienica dosięga żuchwy, a z niej przechodzi następnie do skóry. Nie da się zaprzeczyć, że w niektórych przypadkach przewód ślinianki lub kanał łzowy były pierwotnem siedliskiem promienicy.

Do niezrmernie rzadkich zjawisk należą przerzuty w skórze, powstające drogą obiegu krwi.

Badanie drobnowidowe miejsc schorzałych wykazuje obecność ognisk zapalnych, złożonych z tkanki ziaminowej, W środku ogniska znajduje się kolonja grzybka promieniczego, utworzona z gęstej, zbitej pilśni z charakte-rystycznemi bułowato wzdętemi i promienisto biegnącemi nićrm grzybni. Komórki tej tkanki ulegiją zwyrodnieniu tłuszczowemu i obumierają. W miarę rozwoiu choroby liczba ognisk wzrasta. Starsze ogniska powiększają się nieco i łączą ze sobą, na obwodzie zaś powstają świeże. W ten sposób sprawa stoDniowo się rozpościeia. W pomyślnych warunkach tworzy się dokoła