Magazyn6
2701

819

DALMACJA — DANINY PAŃSTWOWE

wi, żądając m. in. neutralizacji całego wsch. wybrzeża Adrjatyku, aby w ten sposób uzyskać od Jugosłowian większe ustępstwa w Istrji i Fiume. Ostatecznie Włosi podyktowali Jugoslawji traktat w Rapallo, 12. XI. 1920, w którym Przymorze i D. przypadły Jugoslawji z wyjątkiem Zadaru (Zara), zatrzymanego z okręgiem przez Włochy, oraz wysp zatoki Kwarnerskiej (Lussin wielki i mały, Cherso) i dwu płd.-dalmackich (Lagosta, Pelagosa, art. 2 i 3). Jugosławja przyznała włoskiej mniejszości w D. rozległy samorząd kulturalny i gospodarczy (art. 7); mniejszość ta liczy obecnie ok. 10 tys. głów na 700 tys. ogółu. Dalsze układy włosko-jugosłowiańskie (Brioni, 14. IX. 1921, Rzym—S. Margherita, 23. X. 1922, i Nettuno, 20. VII. 1925) przyniosły szereg sprecyzowań w sprawie ruchu granicznego, stosunku Żary do sąsiedniego obszaru D., komunikacyj i t. d. Wobec nierzadkich we Włoszech mani-festacyj na rzecz aneksji reszty D., ludność słowiańska tego kraju spogląda na drugą stronę morza z nieufnością i odpowiada przeciwmanifestacjami. Od 1934 r. nastąpiło znaczne w tej sprawie uspokojenie. Rządy jugosłowiańskie przyczyniły się do znacznego rozwoju gospodarczego kraju (budowa ważnej linji kolejowej Zagrzeb— Split, 424 km), a corocznie większe rzesze turystów również odgrywają pomyślną w tym względzie rolę. Od 1929 r. Przymorze wchodzi wraz z Chorwacją w skład nowej prowincji, banowiny Sawskiej, D. zaś częściowo w skład banowiny Primorskiej (gl. miasto Split) i Zetskiej. Wielki rozwój wykazują też jugosłowiańskie przedsiębiorstwa żeglugi morskiej (Jadranska i Du-brovaćka Plovidba, Jugoslavenski Lloyd).

Literatura: Altecrandri A.:La Dalmazia.Zara. 1933.~~d'AHaAjt La Dalmazia nella ttorui, nella politica... Borna 1928.- Bono* dmtti G.t Rivcndicaxioni adriatiche. Milano 1929. — fifan-kini J.s Narodni prcporod u Dalmacii. Beograd 1927. — Gau-uain A.: Les traitis itcdo-balkaniques et les incidents italo-yougoslares.    Slave** IV. 1927. — Libro verde italiano,

Borna 1915. — MUr J.s Die Adria frag b. Berlin 1933. — Oster-reichisch-Ungartschcs Botbuch (Bcziehungen tu Italien). Wien 1915. Parence G.* Italia e Jugoslaoia. Fircnze 1936. — Rubić J.s Les Italiens tur le littoral du Boyaume de Yougo-•Zatnę. Split 1933.— S*il& P.r Dalmacja. „Słownik Staroiyt-nold Słowiańskich**. Lwów 1934. — Tenisa Jadransko pitanje na konferencji mira u Paritu. Zagreb 1920. — Tenśet Pred-ratna politika Italije i postanak Łondonskog pakta Split 1933. — Toecano M.s II patio di Londra. Patria 1931.— Trumbió Aa Suton Austro-Ugarske i Et jętka rezołucija. Zagreb 1936. — Vatnocich L.s Dalmazia, Italia ed uwtó jugoslam. Genhoe-Lyon 1917.— Tenie; Histmre de la Dalmatie. Paru 1934. 2 t. — Dat zaristische Bussłand im Weltkrrege. Berlin 1927.

_ Henryk Batowskl.

Dalton Hugh.

D., urodzony w r. 1887, ukończył Uniwersytet w Cambridge, profesor skarbowości na Uniwersytecie Londyńskim, członek Izby gmin z Labour Party, podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych 1929—1935.    W związku ze sprawami

zagranicznej    polityki Anglji zwiedził

w 1926 r. Polskę. Napisał: Principles of Public Finance.

Dangel Zygmunt.

Ekonomista polski, ziemianin, ur. się w 1836 r., zm. w 1906. Napisał dzieło p. t. „Ogólne zasady ekonomji politycznej". Było ono obliczone na dwa tomy, wyszedł z druku jednak tylko tom pierwszy (Warszawa 1862). Twórczość D. pozostawała pod wpływem głównie Baudrillarta i Roschera. Ekonomję zaliczał on do nauk moralnych, zwał ją nauką o pracy, a w centrum jej rozważań pragnął postawić człowieka. W pracy swej szeroko uwzględniał stosunki polskie (kasy oszczędności, ubezpieczenia, taryfy celne i t. d.). Oprócz wymienionego dzieła napisał również artykuł p. t. „Cena" w Encyklopedji Rolniczej (Warszawa i873)-

Literatura: Dameyńmka*Golińeka Z.: Polska nauka ekonomik „Ekonomista**. Warszawa 1920. — bota B.s Bodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego. Warszawa 1932.

A. Gr

Daniny państwowe.

Podział, przewidziany polskim preliminarzem, budżetem, zamknięciem rachunków państwowych i urzędową statystyką skarbową, używany konsekwentnie począwszy od wskrzeszenia Państwa Polskiego, wylicza: podatki bezpośrednie, podatki pośrednie, cło oraz opłaty stemplowe i daniny pokrewne. O cechach odróżniających wzajemnie te kategorje dochodów państwowych patrz poszczególne artykuły Encyklopedji. Te cztery kategorje o nazwach innych, niż w teorji używanych (podatków, akcyz, cła i opłat), a budzących wątpliwości, połączone są w jednym dziale dochodów Ministerstwa Skarbu pod oznaczeniem danin, z niepotrzebnym dodatkiem publicznych. Istnieją daniny i poza tym działem. I tak np. w preliminarzu na 1936/37 wykazuje grupa fundu-

52*