Magazyn6X701

583

HARTER ACT — HASKA KONFERENCJA 1622 R.

Harter Act.

Amerykańska ustawa Harter Act z dn. 13. II. 1893 r. stała się sławna przez to, że zabroniła umieszczania w konosamentach klauzul, zwalniających przewoźnika (armatora) od odpowiedzialności za straty i szkody w ładunku, wywołane przez kapitana lub innych członków załogi. Zarazem ustawa ta podważyła uznawaną dotąd powszechnie zasadę odpowiedzialności przewoźnika za szkody i straty, wynikłe z uchybień kapitana i załogi, przez to, że wykluczyła jego odpowiedzialność za ich uchybienia, popełnione „in navigation or in the management", w tym przypadku, gdy przewoźnik sam zastosował przed rozpoczęciem podróży należytą staranność (due diligence) co do przygotowania statków do podróży. Za wszystkie więc uchybienia kapitana i załogi „in naviga-tion“, czyli za uchybienia natury nautycznej odnoszące się do technicznego kierownictwa statku (np. niewłaściwy kierunek podróży, zła sygnalizacja na statku, niedostateczne obsadzenie statku załogą) jakoteż za ich uchybienia „in the management" przewoźnik nie odpowiada według Harter Act, jeżeli zastosował powyższą staranność. „Management" obejmuje wszelkie czynności, zmierzające do należytego uprawiania żeglugi statkiem, prócz ściśle nautycznych, odnoszących się do ruchu statku. Natomiast odpowiedzialność ustawowa przewoźnika za uchybienia kapitana i załogi istnieje według Harter Act w tych wszystkich przypadkach, gdy chodzi o uszkodzenie lub straty ładunku, wywołane przez kapitana lub załogę przy załadowywaniu, rozmieszczaniu i wyładowywaniu ładunku.

W sprawie odpowiedzialności przewoźnika ^za szkody i straty w ładunku nastąpiła unifikacja norm w p>ostaci podpisanej w Brukseli konwencji międzynarodowej z dn. 25- VII. 1924 r. o zasadach konosamentu.

Literatura: Camer: A treatise on the law rdating to the carriage of goods by sca. London 1900. — Ripert: Droit maritimc. Parts 1929. —- Sawrage: Manuel pratięne du transport de marchandises par mer. Paris 1926.

Władysław Sowiński.

Harz.

Stary, paleozoiczny masyw górski kształtu eliptycznego, położony w Niemczech środkowych na tery tor jum Prus, Brunświ-ku i Anhaltu, obejmuje 2 312 km*. Długość masywu wynosi 98 km, szerokość 33 km Najwyższy szczyt Brocken (Mons Bructe-rus) ma 1 142 m wysokości. Ku południowemu wschodowi Harz się obniża, wskutek czego dzielą go na dwie części: Harz Wyższy na półn. zachodzie i Harz Niższy na płn. wschodzie. Na stronie północnej, pomiędzy rzekami Salą i Leine, Harz opada stromo ku nizinie półn. niemieckiej, tworząc b. malownicze, głęboko wcięte doliny. Cały masyw — są to stare góry fałdowe, które uległy erozji i denudacji. Wskutek różnej odporności skał powierzchnia jest urozmaicona. Harz obfituje w bogactwa kopalne, głównie sól, żelazo, miedź, ołów, srebro, ar-szenik, gips i rozmaite kamienie budowlane, częściowo dobywane już w dziesiątym wieku. Ze szczytem Brocken połączone są podania mitologiczne. Cały masyw stanowi bardzo ceniony w Niemczech okręg turystyczny.

Jerzy Loth.

Haska konferencja 1922 r.

Niepomyślny przebieg międzynarodowej konferencji ekonomicznej genueńskiej skłonił państwa „odpowiedzialne za jej zwołanie" (Anglja, Francja, Japonja i Włochy) do podjęcia jeszcze jednej próby nawiązania normalnych stosunków z Rosją. W tym celu została zwołana na dzień 26 czerwca 1922 r. do Hagi konferencja przewidziana przez protokół końcowy konferencji genueńskiej.

W konferencji haskiej wzięły udział wszystkie p>aństwa, które uczestniczyły w kon-ferencji genueńskiej (kwiecień — maj 1922), z wyjątkiem Niemiec. Te nie zostały do nowych rokowań dopuszczone, gdyż państwa „odpowiedzialne za zwołanie konferencji" uznały, że przez zawarcie traktatu w Rapallo (16 kwietnia 1922) Niemcy załatwiły już swoje sprawy z Rosją.

Uczestnicy konferencji haskiej podzieleni byli na dwie części, które nazwano „komisjami". Komisja pierwsza składała się z przedstawicieli wszystkich państw z wyjątkiem Rosji. Komisję drugą stanowiła delegacja rosyjska. Rokowania miały być prowadzone między dwiema tak utworzo-nemi komisjami, które miały prawo naradzać się łącznie lub oddzielnie, wedle potrzeby. W ten sposób umożliwione zostało

38*