B574 877

ZAPALENIE PRZYUSZiniCY NAGMINNE 259

częste zaczerwienienie gardła z obrzmieniem migdałków, a w przypadkach ciężkich — obrzmienie gruczołów chłonnych na szyi i powiększenie śledziony. We krwi nie stwierdzano powiększenia liczby ciałek białych (PICK).

Powikłania. Powikłania w śwince nie należą do częstych, szczególniej u dzieci, uderza natomiast ich różnorodność oraz względna ciężkość. Cechą ogólną powikłań jest upodobanie zarazka do układu gruczołowego; rzadko zdarzają się, ale zato zaliczane do ciężkich są zaburzenia ze strony układu nerwowego, wreszcie występują niekiedy objawy ze strony serca, stawów, narządów oddychania i trawienia.

Zapalenie jądra. Z gruczołów najczęścic ulegają zapaleniu jądra. Powikłanie to zdarza się u mężczyzn w 20—30^u/o przypadków, niemal wyłącznie jednak u osobnikow już płciowo rozwiniętych (po 14 roku życia); występuje ono najczęściej między 9—12 dniem od początku choroby, w okresie, kiedy obrzęk ślinianek już się kończy; wtedy nagle podnosi się ponownie ciepłota, częstokroć wysoko (do 40°) i zjawia się bolesne obrzmienie jądra z powiększeniem 2—3-krotnem (do wielkości jaja gęsiego); obrzmień.e trwa 3—4 dni (do tygodnia), następnie powolnie ustępuje, rzadko przenosząc się na drugie jądro, bolesność utrzymuje się przez czas dłuższy. Oprócz jądra, zapaleniu ulega niekiedy najądrze, powrózek nasienny, rzadko gruczoł krokowy — obrzmiewa też czasam moszna. Ustąpienie obrzmienia me zawsze świadczy o pomyślnem zejściu; dość często (według COMBY w 63%, u bIA-ŁOKURA i innych w 18 przypadkach na 35) zmniejszenie jądra postępuje dalej i jądro szybko zanika.

Zajęcie gruczołów płciowych u kobiet. U kobiet (dorosłych) zderzają się, aczkolw lek znacznie rzadziej, obrzmienia jajników lub warg srom -nych i gruczołów Bartholina; częściej od jajników obrzmiewają gruczoły mleczne, co zresztą opisywano również i u mężczyzn (jednostronne obrzmienie).

Z innych gruczołów opisywano rzadkie przypadki zapaleń tarczycy, grasicy, gruczołów łzowych oraz — w nowszych pracach — zapalenia trzustki.

Zapalenie nerek. O wiele częściej (według CATRINA do 30%) występują przyusznicze uszkodzenia nerek, które mają przebieg kliniczny podobny do popłoniczych, ale kończą się prawie zawsze pomyślnie; rzadkie są opisy zejścia śmiertelnego wśród objawów mocznicy lub przewlekłego zaDa-lenia (COMBY). Białkomocz występuje często w początkach świnki, w okresie podniesionej ciepłoty, nie powodując dalszych następstw.

Powikłania ze strony układu nerwowego. Oprócz obiawów mózgowych, spostrzeganych w okresie zwiastunów (COMBY, KORYBUT-DASZKIEWICZ) lub towarzyszących niekiedy zapaleniu jądra (z nagłem podniesieniem się ciepłoty ciała), znane są również przypadki ciężkich zaburzeń nerwowych, które bądź szybko kończą się śmiercią wśród objawów śniączki, bądź przebiegają pod postacią zapaleń mózgu i opon (meningo-encephalitis), częsło również z zejściem śmiertelnem. Z porażeń obwodowych dają się spostrze-

17*