B574 879

ZAPALENIE PRZYUSZNICY NAGMINNE 261

charakterystycznem] dla świnki wypełnieniu jamki pomiędzy żuchwą a wyrostkiem sutkowym oraz o odepchnięciu muszli usznej. Po ustaleniu, że mamy do czynienia z obrzmieniem ślinianek przyusznych, nasuwać się może jeszcze pytanie, czy to obrzmienie nie jest wtórne: zatrucia jodem, rtęc.ą i ołowiem, a także choroby zakaźne, szczególniej dur brzuszny, ospa, czerwonka, ogólne zakażenie, rzadziej płonica i odra powodować mogą istotnie wtórne zapalenia gruczołów przyusznych. W przypadkach zatrucia do rozpoznania dopomoże nam ustalenie przyczyny lub innych objawów zatrucia; zapalenia wtórne przyusznicy różnią się od postaci nagminnej cięższym przeoiegiem, zacze^r-wienieniem skóry i skłonnością do ropienia.

Rokowanie. Rokowanie u dzieci bywa prawie zawsze pomyślne: powikłania zdarzają się rzadko i poważnych następstw nie zostawiają. U dorosłych częściej występują ciężkie powikłania z zejściem śmierteinem (zapalenie mózgu, mocznica) lub trwałemi następstwami choroby (głuchota, zanik jądra); JOCHMANN przytacza zebraną przez Ringberga statystykę, w której na 58.337 przypadków zanotowano 7 zejść śmiertelnych.

Zapobieganie. W związku z powyższem wielu lekarzy (HENOCH, FI-ŁATOW i inni) uważało za wskazane nie czynić nic w kierunku zapoDiegania szerzeniu się zarazy wśród dzieci, lecz raczej dążyć do tego, by choroba odbyła się w młodszym wieku; większość jednak lekarzy współczesnych wypowiada się zasadniczo przeciwko narażeniu dzieci na jakiekolwiek zakażenie. Zapobieganie w śwince do łatwych nie należy, gdyż zaraźliwość ujawnia się już w okresie zwiastunów; okres zaraźliwości według danych klinicznych trwa przytem dłużej, niż przeciętnie przyjęty termin wyłączania ze szkół dzieci po przebytej śwince (14 dni). Stosowanie odosobnienia konieczne jest w razie pojawienia się świnki w szpitalach, gdyż u chorych lub osłabionych należy spodziewać się cięższego przebiegu.

Leczenie. Wobec możliwości powikłań należy w lekkich nawet przypadkach, nie wymagających leczenia, zalecić leżenie w łóżku lub przynajmniej niewychodzenie z pokoju; stwierdzono w szczególności uiemny wpływ chodzenia na częstość występowania zapalenia jąder. Swoistego leczenia zapaleń przyusznicy nie znamy; szczepienia zapobiegawcze i lecznicze zalecanie surowicy ozdrowieńców i osobników odpornych, stosowane przez autorów amerykańskich (HASS) nie znalazły szerszego rozpowszechnienia. Leczenie ogranicza się dotąd do środków objawowych; miejscowo — zmniejszamy uczucie napięcia skóry przez wcieranie tłuszczów (olejek kamforowy, ciepła oliwa) lub obojętnych maści; nasmarowany gruczoł pokrywa się ogrzaną watą (nie hygro-skopijną). Z korzyścią również stosować można okłady rozgrzewające (z octanu glinu), szczególniej w razie większej bolesności; w przypadkach dłuższego trwania obrzmienia próbujemy związków jodu (ungt kalii jndaii jodvasogen). Zalecać należy również płókanie ust wodą utlenioną. W razie silnej gorączki wskazane są środki przeciwgorączkowe, szczególnie antypiryna, która jedno-