202 ADAM KARWOWSKI
parcia i t. d. Stosunkowo często wytwarza się zapalenie gruczołków Bartholina, leżących po obu stronach ujścia pochwy na wewnętrznej stronie małych warg, Gonokoki dostają się tam stosunkowo łatwo i wywołują nagle lub powolniej zapalenie, prowadzące do ropnych torbieli, nieraz bardzo wielkich i bolesnych. Torbiele te mogą pęknąć — o ile ich się zawczasu nie otworzy — nazewnątrz, ale także i ku pochwie albo kiszce odchodowej i wtedy tworzą przetoki.
W stanie przewlekłym zapalenie tych gruczołów przedstawia się jako zgrubienie, przy którego naciśnięciu wydziela się wydzielina śluzowa, ale zawierająca gonokoki — ciągłe n:ebezpieczeństwo nawrotów i zakażeń.
Zapalenie sromu (vulvitis) znajdujemy głównie u małych dziewczynek, u których na delikatnej skórze wydzielina ropna wywołuje zapalenie, a nawet owrzodzenie, podobne do wrzodów miękkich. Równocześnie u dziewcząt prócz rozwijającego się zapalenia cewki dochodź do zapalenia pochwy.
U dorosłych kobiet pochwa sama, wysłana nabłonkiem brukowatym, tylko wj jątkowo zajęta jest przez gonokoki. Natomiast głów nem siedliskiem zarażenia jest, prócz cewki, szyjka maciczna. Z czasem jednak wydzielina z tejże wywołuje stany zapalne także w pochwie, mianowicie współdziałając z innemi bakterjami, co może być powodem wielkiej bolesności podczas wprowadzania wzierników. Dość często wytwarza się przytem t. zw. zapalenie pochwy ziarniste (colpiłis granulosa), w postaci maleńkich czerwonych guzków w błonie śluzowej. Gonokoków w wydzielinie pochwowej niema, chyba, że spłyną z wydzieliną z szyjki.
Zapalenie szyjki macicznej objawia się rozpulchnieniem ujścia i wypływem gęstej, żółtej ropy w przeciwieństwie do przejrzystego śluzu wydzieliny prawidłowej. W świeżych przypadkach w wydobytej z wnętrza szyjki wydzielinie znajdujemy liczne gonokoki, w dłużej trwających przypadkach trzeba ich nu raz długo szukać, zwłaszcza gdy wydzi -lina jest zanieczyszczona innemi mikrobami. Z tego powodu należy starannie wycierać wac kami ujście szjrjki, by wydobyć pętlą platjmową czystą wydzż :linę szyjki.
O ile zakażenie ogranicza się do szyjki, wyleczenie po pewnym czasie całkiem jest możliwe, inaczej jednak, jeśli przejdzie na błonę śluzową macicy i wywoła tam zapalenie (endometritis).
Pojawiaj} się wtedy silne bóle brzucha i krzyża, a przedewszystkiem grozi w tym okresie każde j chwili — mianowicie w razie nieostrożnego zachowania się chorej (przy spółkowaniu i t. d.) lub zbyt energicznego leczenia miejscowego — przeniesienie się gonokoków na jajowody. Wtedy leczenie, w celu usunięcia zakażenia tryprowego natrafia nieraz na nieprzezwyciężone trudności, ł rkie zaDalenie s.ódmaciczne nietylko uniemożliwia na stałe w przeważnej liczbie zapłodnienie, ale jest powodem nieustających cierpień. Kobieta taka właściwie całe życie jest chora. Lada szkodliwość powala ją na łóżko.