194 ADAM KARWOWSKI
Odróżniamy: a) O s t r e za pa lei. .e sterczu. Następuje zwykle w końcu 3 tygodnia, gdy tryper przenosi się na tylną cewkę. Może Się ono wytworzyć bez wybitniejszych oLjawów, przeważnie jednak występują przykre dolegliwości, jako to: parcie, bolesne wypróżnianie stolca, gorączka do 40°, uczucie silnego pieczenia w kiszce, krew w ostatnich kroplach moczu. Wskutek bardzo silnego obrzmienia może się mocz zatrzymać i staje się konieczne wypuszczenie miękkim cewnikiem.
Gdy się chorego bada przez odbytnicę, co należy wykonywać ostrożnie, bez nacisku, to wyczuwa się nieraz stercz ogromnie powiększony, bolesny, zapychający kiszkę.
W tym okresie należy oczywiście zanitchać wszelkich wstrzykiwać, a choremu, który musi leżeć, zaleca się zimne okłady na krocze, względnie chłodnicę Arzbergera do kiszki (szklanny lub metalowy przyrząd, przez który przepływa z irygatora zimna woda). W niektórych przypadkach znów raczej gorąco sprawia większą ulgę choremu.
Do odbytnicy zakłada się czopki z ichtjolu (0,1, belladony 0,03 i opium 0,05) lub daje wlewanie do kiszki stolcowej według recepty:
Kai. jod. 3,0, Kai. brom. 3,0, Extr. Bellad. 0,3, Aq. ad 200.0, Mds. 20 gr do 30— 70 gr ciepłej wody.
Gdy się wytworzy ropień, wskazany jest zabieg chirurgiczny. Czasem ropień przebija się sam do cewki.
FiNCER opisał prócz powyższej postać ostre zapalenie pojedyńczego gruczołka w sterczu, objawiające się także wielkiemi dolegliwościami, mianowicie kłującym bólem, promieniującym do kiszki podczas oddawania ostatnich kropel moczu. Badanie palcem przez kiszkę stwierdza, że stercz sam nie jest zmieniony, lecz czuć się daje pojedyńczy bolesny guzek, wielkości grochu, polegający na zatrzymaniu ropy w świetle gruczołka. Taki drobny ropień może się wessać lub też otworzyć do cewki. U chorych, którzy przeszli zapalenie sterczu, istnieje duża skłonność do nawrotów.
b) Przewlekłe zapalenie sterczu łączy się zwykle z przewlekłym wiewiórem. Nieżyt przewodów ujściowych przechodzi na miązsz sterczu : prowadzi do zgrubień i modzeli bądź ograniczonych, bądź obejmujących cały gruczoł. Przytem często zapalenie nieżytowe osiedla Sie właśnie w gruczoł-kach obok wzgórka nasiennego, co jest częstym powodem zaburzeń płcio wych i neurastenji.
Do dokładnego zbadania, stanu sterczu nie wysfarcza zwykłe wymacanie palcem, lecz niezbędne iest zbadanie drobnowidowe wydzieliny. W zdrowym gruczole jest ona jednolicit mleczna, czasem z bryłkami, w stanach zapalnych albo wprost ropna, żó^ta a nawet krwawo żółta, albo zawiera ziarnka i płatki. Pod drobnowidem widzi się znaczną liczbę leukocytów, rządził ;j gonokoki, w bardziej powierzchownym nieżycie — także nabłonki.