Magazyn6y001

786

IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWE W POLSCE

Opracowany przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu projekt został przedłożony w r. 1932 ciałom parlamentarnym, uchwalony przez nie i ogłoszony jako ustawa z dnia 10 marca 1932 r. w sprawie zmiany niektórych postanowień rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 lipca 1927 r. o izbach przemysłowo-handlowych. Rozporządzenie to zostało powtórnie znowelizowane ustawą z dnia 24 marca 1933 r., która usunęła luki w określaniu sposobu rozwiązania izby przez Ministra Przemysłu i Handlu, wprowadziła przepis, mocą którego zawieszono do r. 1935 włącznie warunek trzyletniego conajmniej istnienia zrzeszenia gospodarczego, dla uzyskania prawa wyboru radców izby, i wreszcie ustaliła podstawy statutów służbowych i emerytalnych pracowników biur, izb przemysłowo-handlowych.

Po raz trzeci znowelizowano rozporządzenie Prezydenta R. P. z dnia 15 lipca 1927 r. ustawą z dnia 10 marca 1934 r., która wprowadziła Związek Izb Przemysłowo-Handlowych R. P., jako organizację publiczno-prawną, do której z mocy prawa należą wszystkie izby.

Powołanie do życia Związku Izb, jako organizacji publiczno-prawnej i przymusowej okazało się potrzebne dla wykonywania rozbudowanych już w pierwszym sześcioletnim okresie działalności izb zadań, które ze względów formalnych nie mogły być powierzane Związkowi o charakterze prywat-no-prawnym, i nie mogą być załatwiane ze względu na ich ogólno-państwowy zakres w ramach pracy izb, jako organizacyj regjonalnych.

Wreszcie po raz czwarty wprowadzono zmianę obowiązującego prawa o izbach przemysłowo-handlowych rozporządzeniem Prezydenta R. P. z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej. Zmiana ta dotyczy decyzji o utworzeniu Izby, ustaleniu jej siedziby i granic, która została przekazana Radzie Ministrów na wniosek Ministra Przemysłu i Handlu, gdy przedtem o tych sprawach decydował jedynie Minister Przemysłu i Handlu.

III. Struktura organizacyjna izb przemysłowo-handlowych w Polsce.

1. Cel. Trzykrotne zmiany ustawodawstwa, stanowiącego podstawę prawną ustroju instytucji samorządu przemysłowo-handlowego, doprowadziły organizację izb do okrzepnięcia i dostosowały ją całkowicie do potrzeb i warunków życia praktycznego. Postaramy się ją poniżej omówić w najogólniejszym zarysie, przyjmując za podstawę obecny stan prawny.

Izby przemysłowo-handlowe sprawują z woli państwa stałą reprezentację interesów gospodarczych przemysłu i handlu, przyczem pojęcie to obejmuje w rozumieniu ustawy o izbach przemysłowo-handlowych także górnictwo oraz przedsiębiorstwa finansowe, przewozowe, ekspedycyjne, ubezpieczeniowe, komisowe, pośrednictwa handlowego.

Przez „reprezentację interesów", powierzoną izbom, ustawodawca rozumiał stwierdzanie potrzeb gospodarczych warsztatów produkcji i wymiany, należących do izb, oraz przyczyniania się do ich zaspakajania przez dążenie do wytworzenia sprzyjających warunków egzystencji i racjonalnej linji rozwoju zrzeszonych placówek.

Reprezentacja interesów gospodarczych przez izby jest stała, co m. in. odróżnia izby od organizacyj wolnych oraz ciał doradczych, powoływanych przez rząd dla spełnienia określonych zadań, a następnie rozwiązywanych.

Każda izba reprezentuje przemysł i handel na terenie swego okręgu. Utworzenie izby, ustalenie i zmiany granic jej okręgu oraz zniesienie izby wymaga uchwały Rady Ministrów na wniosek Ministra Przemysłu i Handlu.

Do izby przemysłowo-handlowej należą z mocy samego prawa przedsiębiorstwa, wchodzące w zakres życia gospodarczego, objęte ustawowo określoną reprezentacją izby, mieszczące się w jej okręgu i wykupujące świadectwa przemysłowe.

2. Skład. Każda izba składa się z r a d-c ó w trzech kategoryj: z wyboru, z nominacji Ministra Przemysłu 1 Handlu i z ko-optacji.

Radcowie z wyboru, których ilość, w granicach 30—80 osób ustala statut każdej izby, powoływani są dwiema drogami, a mianowicie: przez wybory ogólne i wybory w zrzeszeniach gospodarczych.

W drodze wyborów ogólnych, które zarządza Minister Przemysłu i Handlu */o ogólnej liczby radców z wyboru powołuje ogół osób, fizycznych i prawnych, posiadających czynne prawo wyborcze.