790
IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWE W POLSCE
Związek zrzesza wszystkie izby przemysłowo-handlowe z mocy samego prawa. Organizację Związku określa jego statut, oparty na postanowieniach ustawy. Statut uchwala zebranie plenarne Związku bezwzględną większością głosów, zaś zatwierdza Minister Przemysłu i Handlu.
Organami Związku są:
ogólne zebranie, złożone z delegatów izb (prezesa, wiceprezesa lub radcy izby), przyczem każdej izbie przysługuje jeden głos;
prezydjum, złożone z prezesa i 2-ch wiceprezesów, wybranych na okres dwóch lat z pośród prezesów izb, na ogólnem zebraniu, w którem biorą udział wyłącznie prezesi izb, lub w ich zastępstwie wiceprezesi ;
biuro Związku, na którego czele stoi dyrektor, mianowany i zwalniany na wniosek ogólnego zebrania przez Ministra Przemysłu i Handlu i podlegający prezesowi Związku.
Podstawy finansowe Związku opierają się na wpływach ze składek, wpłacanych przez izby proporcjonalnie do wpływów, osiągniętych przez każdą z nich w poprzednim roku — z dodatku do ceny świadectw przemysłowych.
Nadanie charakteru publiczno-prawnego Związkowi Izb stało się potrzebne ze względu na poważną rozbudowę zadań poruczanych przez państwo samorządowi przemysłowo-handlowemu, zwłaszcza w dziedzinie administracji i reglamentacji handlu zagranicznego. Wobec tego, że spełnianie tych zadań następuje w płaszczyźnie ogólno-krajo-wej, nie mogą one być poruczane poszczególnym izbom, reprezentującym interesy regjonalne, tylko Związkowi Izb, jako instytucji centralnej, obejmującej cały kraj.
W zakresie reprezentacji i obrony interesów życia gospodarczego cele pracy izb przemysłowo-handlowych i organiza-cyj wolnych dają się w dużej mierze sprowadzić na jedną płaszczyznę; jednak sposoby i forma pracy samorządu oraz zasiąg kompetencyj, uprawnień, obowiązków i zainteresowań stanowią ważny moment w rozwoju reprezentacji i obrony interesów życiu gospodarczego w Polsce.
Wynika to przedewszystkiem z powszechności izb przem.-handl., reprezentujących wszystkie przedsiębiorstwa przemysłu i handlu na określonym terenie i niezależnie od branży, rozmiaru przedsiębiorstwa, narodowości czy wyznania jego właściciela. Organizacje wolne reprezentują tylko pewną grupę przedsiębiorstw, między któ-remi istnieje wspólnota interesów. W stosunkach polskich, w procesie dobrowolnego organizowania się przedsiębiorstw dla obrony pokrewnych interesów objawia się wspólnota czterech rodzajów, a mianowicie wspólnota branżowa, klasowa, narodowo-ściowo-wyznaniowa i wreszcie wspólnota oparta na terytorjalnym zakresie działania.
W organizacjach wolnych, reprezentujących większe lub mniejsze grupy przedsiębiorstw o wspólnych interesach, których obrona wymaga zrzeszenia się dla redukcji kosztów, jakie za sobą pociąga, istnieje bezpośrednia zależność zrzeszenia od jego członków. Gdy zrzeszenie niedość silnie broni interesów indywidualnych, branżowych, klasowych czy grupowych przedsiębiorstw, należących doń, mogą one przestać płacić składki i organizację zlikwidować. Stąd polityka organizacyj wolnych może przybierać zbyt jednostronny kierunek w dążeniu do wywalczenia swym zrzeszonym najkorzystniejszych warunków.
Wobec uzależnienia polityki zrzeszenia od członków i od woli ich należenia do organizacji, działalność każdego z takich zrzeszeń jest zazwyczaj najwłaściwszym wyrazem dążeń zawodowych, łączących członków organizacji. Oczywiście nikt nie może brać za złe zrzeszeniom dobrowolnym jednostronności ich nastawienia, które wydaje się właśnie ich zaletą. Potrzeby branżowe, czy klasowe, które w organizacjach dobrowolnych występują na plan pierwszy, wymagają bowiem silnego podkreślenia i uwypuklenia w całokształcie akcji obrony interesów ogólnych życia gospodarczego i podnoszenia jego rozwoju na poszczególnych odcinkach przez racjonalną politykę gospodarczą.
Przymusowość obciążeń sfer gospodarczych na rzecz izb jest podstawowym warunkiem niezależności wobec interesów grupowych czy indywidualnych warsztatów pracy, reprezentowanych przez izby. Na niezależności od dobrowolnych świadczeń zrzeszonych opiera się istotna siła organizacyjna izb, która ułatwia objektywizm i wszechstronność przy uzgadnianiu, ze stanowiska interesów ogólno-gospodarczych.