Magazyn6y901

795

IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWE W POLSCE

inysłowo-handlowego. Jego udział pomocniczy względnie zastępczy w administracji państwowej znajduje poważny wyraz i w innych dziedzinach życia gospodarczego.

Prawo przemysłowe powierza izbom cały szereg obowiązków, jak opinjowanie podań o koncesje w drodze dyspensy na wykonywanie przemysłu instalacyj elektrycznych gazowo-wodociągowych, prowadzenie rejestru uczniów przemysłowych, opinjowanie stosunku liczebnego uczniów do zatrud nionych w tern samem przedsiębiorstwie pracowników, opinjowanie statutów zrzeszeń przemysłowych, podań o uprawnienia targowe oraz regulaminów targowych, podań cudzoziemców o dopuszczenie do wykonywania przemysłu w Polsce, opinjowanie ograniczania ilości wydawanych koncesyj na przemysł okrężny, względnie zakazów jego prowadzenia w określonej miejscowości, wydawanie opinij, czy dane przedsiębiorstwo uważać należy za przemysł rzemieślniczy czy fabryczny i t. d.

Do poruczonych zadań izb w zakresie administracji publicznej należy opinjowanie podań o zezwolenia na urządzanie wystaw i targów gospodarczych, wyprzedaży, udzielanie opinij co do udzielania koncesyj na przedsiębiorstwa autobusowe, poświadczanie uproszczonych ksiąg handlowych, wydawanie zaświadczeń, uprawniających do otrzymania ulgowego paszportu handlowego etc.

Do drugiej kategorji zadań o charakterze publicznym, które wynikają z własnego zakresu działania izb, z ich charakteru korporacyjnego i samorządowego, należy zaliczyć:

a)    Prowadzenie t. zw. katastru przemysłowego, czyli wykazu wszystkich przedsiębiorstw okręgu izby, należących do reprezentowanych przez nią dziedzin gospodarczych z wyodrębnieniem firm, wpisanych do rejestru handlowego oraz listy osób, uprawnionych do wykonywania czynnego prawa wyborczego do izby;

b)    Wyznaczanie rzeczoznawców, t. j. osób, powołanych do wydawania opinji i stwierdzenia stanu faktycznego oraz t. p. czynności, wymagających fachowej znajomości rzeczy, w zakresie przedmiotów i czynności, mających znaczenie dla reprezentowanych przez izby dziedzin. Izby szeroko korzystają z przysługującego im prawa, ustanawiając i zaprzysięgając rzeczoznawców branżowych dla poszczególnych artykułów, rzeczoznawców dla poszczególnych rodzajów przedsiębiorstw, rzeczoznawców księgowości, biegłych w sprawach podatkowych, brakarzy, dyspaszerów, maklerów pozagiełdowych i okrętowych, biegłych rewidentów dla oceny aportów w spółkach akcyjnych, biegłych rewidentów dla spółek z o. o. etc.;

c)    Wydawanie władzom i stronom opinij i zaświadczeń, ustalających stan faktyczny w zakresie cen i t. p., ustalanie zwyczajów handlowych;

d)    Proponowanie w wypadkach, w których udział reprezentantów przemysłu i handlu przewidują odnośne ustawy lub rozporządzenia, kandydatów na stanowiska członków komisyj podatkowych, zarządców ugodowych i przymusowych, nadzorców sądowych i t. p.;

e)    Tworzenie sądów polubownych do rozstrzygania sporów, wynikających ze stosunków handlowych. Są to t. zw. sądy arbitrów, powoływanych przez zebrania plenarne izb zarówno z pośród ich radców, jak i z poza ich grona. Sądy te rozstrzygają zatargi zarówno między firmami krajowe-mi, jak i — za obopólną zgodą — między firmami krajowemi i zagranicznemi.

f)    Udział w ustalaniu składu niektórych władz sądowych przez przedstawianie kandydatów na sędziów handlowych i ławników sądów pracy oraz — pośrednio — w ustalaniu składu ciał ustawodawczych. Udział izb w wyborach do sejmu, określony ordynacją wyborczą do Sejmu z dn. 8 lipca 1935 r., polega na delegowaniu członków zgromadzenia wyborczego, ustalającego listy kandydatów na posłów w ilości 1 delegata na każdych 500 wyborców do izby, zamieszkałych na obszarze okręgu. Przy wyborach do Senatu izby nie wykonują żadnych zadań; jedyne ich uprawnienia polegają na tern, że radcowie izb zostali zaliczeni do kategorji osób, posiadających prawo wyborcze czynne.

g)    Zbieranie danych statystycznych, odpowiadających zakresowi izb, z własnej inicjatywy lub na zlecenie Ministra Przemysłu i Handlu.

Część wyliczonych wyżej zadań publicznych izb, niezależnie od tego, czy wypływają one z ich własnego zakresu działania, czy też z poruczonego przez państwo, posiada charakter administracyjny. Jest to bądź pomocniczy udział w administracji publicznej (przeważnie w formie opinjowa-nia poszczególnych aktów wykonania przez