Magazyn67501

171

KOALICJA I PRAWO KOALICJI

członków za niespełnianie przyjętych na siebie względem związku zobowiązań; jest to jak wiemy, jeden z najbardziej istotnych warunków owocnej działalności koalicyj, o który organizacje robotnicze niemieckie walczyły bezskutecznie do r. 1918. Dekret zezwala także na łączenie się związków zawodowych w większe zrzeszenia. Duże znaczenie ma art. 14 dający sądom prawo rozwiązania związku. Przepis ten gwarantuje związkom swobodne korzystanie z prawa koalicji, ograniczając znacznie wpływ administracji państwowej na zrzeszenie zawodowe.

Koalicje robotnicze, zorganizowane na podstawie powyższych przepisów, rozwijają swą działalność w licznych związkach zawodowych, hołdujących prądom ideologicznym, które zarysowały się już przed wojną światową: istnieją więc związki klasowe, w założeniu swem bezpartyjne, pozostające jednak pod wpływem partji socjalistycznych, dalej związki narodowe, z centralą w Poznaniu, związki chrześcijańskie, i inne o mniej szem znaczeniu.

Klasowe związki współpracowały, od roku 1906 z międzynarodówką zawodową, oficjalnie jednak należą do niej dopiero od roku 1920.

Porozumienia pracodawców w sprawach polityki socjalnej nie mają, z wyjątkiem Górnego Śląska, gdzie istnieją przepisy o demobilizacji gospodarczej, specjalnych form organizacyjnych. Sprawy te załatwiają związki bianżowe, na forum zagra-nicznem zaś (p. wyżej str. 165) reprezentuje pracodawców polskich Centralny Związek Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. Na Górnym Śląsku istnieje Związek pracodawców, zajmujący się wyłącznie zagadnieniami socjalnemi.

6. Koalicje na forum międzyiiarodowem. Ewolucię międzynarodowego ruchu zawodowego podzielić należy na dwa zasadniczo różne okresy. Okres przedwojenny, gdy międzynarodówki robotnicze były zaledwo tolerowane, i okres powojenny, gdy między-narodowość ruchu robotniczego została oficjalnie uznana i usankcjonowana w Międzynarodowej Organizacji Pracy. (Część XIII tr. wers. art. 387 do 427). Wprawdzie organizacja ta zna tylko instytucje delega tów desygnowanych przez rządy państw-członków, niemniej rząd desygnować musi, poza swymi dwoma delegatami, po jednvm przedstawicielu organizacyj pracodawców oraz związków zawodowych, którzy są, na terenie instytucji genewskiej, od rządu swego najzupełniej niezależni. W dodatku istnieje zwyczaj, że delegaci robotników muszą być wybierani z pośród przedstawicieli związków „najbardziej reprezentatywnych", te za: z reguły są afiljowane do międzynarodówki amsterdamskiej, tak że od początku istnienia M. O. P. międzynarodówka ta rozporządzała, większością głosów w łonie delegatów robotniczych, którzy rekrutowali się poza tern z łona chrześcijańskich związków zawodowych. Stąd jej poważne wpływy w samej organizacji.

Pierwszą, nieudaną zresztą próbą zawiązania międzynarodowej organizacji związków zawodowych był kongres w 1888 r. w Londynie, drugą kongres paryski z 1900 roku, również nie powołał do życia jakiejkolwiek organizacji. Dopiero konferencja genewska z 1901 r. może być uważana za początek luźnego zresztą, międzynarodowego porozumienia organizacyj robotniczych. Wysuwano postulaty: 1) zniesienie wszelkich ograniczeń prawa koalicji, 2) ulepszenie metod organizacyjnych, 3) ograniczanie produkcji przez skrócenie czasu pracy, 4) unormowanie czasu pracy.

Na konferencji w Zurichu w 1913 r. przyjęta została nazwa „Międzynarodowa Organizacja Zawodowa" (Internationaler Gewerk-schaftsbund, Federation Internationale Syn-dicale), którego organem były międzynarodowe konferencje sekretarzy central krajowych. Podczas wojny obradowali osobno przedstawiciele państw należących do En-tenty, osobno zaś do mocarstw centralnych i niektórych neutralnych. Ważniejsze od były się w Leeds (1916 r.), Londynie (1917 r.) z jednej strony, w Stockholmie zaś (1917 r.) i Bernie (1917 r.) z drugiej.

Konferencje wspólne miały miejsce zaraz po zakończeniu wojny w Bernie, w lutym 1919 r. oraz w Amsterdamie w sierpniu tegoż roku.

Ta ostatnia zwłaszcza miała bardzo duże znaczenie. Uchodzi ona za pierwszy międzynarodowy kongres związków zawodowych. Ustrój międzynarodówki uległ tu gruntownej zmianie przedewszystkiem w kierunku zacieśnienia więzów organizacyjnych. Postanowiono zwoływać regularne kongresy co trzy lata, na których obradować mają delegaci związkowi, a nie, jak dotychczas, sekretarze central. Organizacja przyjęta w Amsterdamie obowiązuje dotychczas.