Magazyn66901

165

KOALICJA I PRAWO KOALICJI

d) Pracodawcy a koalicje robotnicze. Pracodawcy odnosili się początkowo wrogo do wszelkich prób zrzeszania się robotników i zwalczali je tak w drodze ustawodawstwa państwowego, jak w drodze bojkotu i usuwania robotników związkowych. W Niemczech aż do roku 1918 można było zmusić robotnika do opuszczenia związku zawodowego. Wissel przytacza (HdStW), że w roku 1907 jeden z organów pracodawców pisa! wyraźnie: „Nie można dość często powtarzać, że wolno jest zmusić robotnika do wystąpienia z organizacji".

To nieprzejednane stanowisko uległo z biegiem lat zupełnej zmianie, przede-wszystkiem dzięki temu, że znakomita większość postulatów robotniczych weszła do obowiązującego ustawodawstwa. Poza bezpośrednią sferą wpływów państwa pozostały już niemal tylko place, oraz te żądania, które stanowią dalsze, nieuwzględ-nione jeszcze dotychczas postulaty (dalsze skrócenie czasu pracy, kontrola nad przedsiębiorstwem, trybem przyjmowania i zwalniania robotników, wydajnością przedsiębiorstwa, nawet jego gestją finansową i dochodowością).

W tych warunkach pracodawcy traktują coraz częściej z instancją od której ostatecznie wszystko zależy, to jest z państwem, w osobach bądź inspektorów pracy, bądź specjalnych mężów zaufania, bądź wreszcie pod kontrolą państwa stojących urzędów rozjemczych i innych.

Nie mniej koalicje robotnicze odgrywają nadal poważną rolę, przedewszystkiem przy prowadzeniu rozmów bezpośrednich z pracodawcami, a o szkodliwości ich lub pożyteczności, z punktu widzenia pracodawców, decyduje w pierwszej linji nastawienie i dobra wola w poszczególnym związku.

0 ile związek nie jest opanowany przez rozpolitykowanych demagogów, istnienie jego

1 działalność są nawet mile widziane, a układy zbiorowe zawierane przy jego udziale mogą być bardzo pożyteczne, gdyż zapewniają spokój _w zakładzie pracy, a nade-wszystko tak konieczne dla przedsiębiorcy ustabilizowanie warunków pracy (plac) na dłuższy okres czasu.

3. Koalicje pracodawców i organizacje mieszane. Silny rozwój związków zawodowych w końcu XIX stulecia był powodem powstania organizacji obronnych ze strony pracodawców. Wobec potężnych, dużemi kapitałami rozporządzających organizacyj robotniczych pracodawca stawał się niejednokrotnie bezsilny. Sytuacja z początków XIX stulecia uległa zupełnemu odwróceniu. Liczne strajki, zwłaszcza w okresach po myślności gospodarczej i stałego rozszerzania rynków zbytu, były powodem ogromnych strat także po stronie pracodawców i skłaniały do pertraktacyj.

Pertraktacje te, zrazu prowadzone przez związki z poszczególnymi pracodawcami przerzuciły się później na teren szerszy i zaczęły obejmować związki producentów. Początkowo, do rozmów z pracownikami stawały związki branżowe, lub inne porozumienia gospodarcze producentów, powołane zasadniczo do innych zadań. Zczasem zaczęły się tworzyć związki specjalne, zakładane wyłącznie dla prowadzenia polityki społecznej. Proces ten przyśpieszyło powstanie samorządu gospodarczego, coraz częstsze powoływanie sfer gospodarczych do opinjowama, a także projektowania ustaw socjalnych, oraz do udziału w instytucjach mających na celu arbitraż, rozjemstwo, sądownictwo pracy, ubezpieczenia społeczne i t. p. Po wojnie zorganizowanie reprezentacji pracodawców w Międz. Org. Pracy przyśpieszyło jeszcze tę ewolucję.

Związki pracodawców mają najczęściej charakter: i) porozumień obronnych, powstałych jako reakcja na zbyt nieraz dotkliwą działalność robotniczych związków zawodowych; 2) porozumień zaczepnych, dążących do opanowania rynku pracy i dyk towania na nim warunków; 3) porozumień mających na celu informowanie się, w drodze wymiany t. zw. „czarnych list", o robotnikach niepożądanych, prowodyrach ruchu robotniczego, awanturnikach, pijakach i t. p.; 4) reprezentacji interesów pracodawców wobec związków prawa publicznego, państwa i organizacyj międzynarodowych.

Porozumienia mają na celu przedewszystkiem wyeliminowanie konkurencji między pracodawcami i utrzymanie warunków pracy i płac na pewnym, przez pracodawców między sobą ustalonym, poziomie.

Związki pracodawców powstały na przełomie XIX i XX wieku. W 1900 r. istniało w Niemczech 7 związków, w 1929 już 180 zrzeszonych w porozumieniu centralnem. W Anglji centrala związków pracodawców powstała w 1916 roku, we Francji w 1919, wreszcie w roku 1920 powstaje w Brukseli organizacja międzynarodowa „Organisation Internationale des Employeurs Industriels".