Magazyn60001

196

KOLEJE

bryczna. W granicach obecnej Rzeczypospolitej wybudowały prócz tego polskie towarzystwa następujące linje kolejowe: Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawsko-Te-respolskiej wybudowało linję Warszawa— Brześć, której pierwszy odcinek od Warszawy do Łukowa byl otwarty w 1866 r., drugi od Łukowa do Terespola w 1867 r. i trzeci po ukończeniu mostu przez Bug, od Terespola do Brześcia, w 1870 r. Towarzystwo Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej wybudowało linję Mława—Warszawa—Kowel, otwartą w 1877 r. z odnogą od Dęblina do Łukowa (otwartą w 1876 r.) i linję obwodową w Warszawie dla połączenia li-nij kolejowych, schodzących się w Warszawie, z mostem kolejowym przez Wisłę (otwartą w 1876 r.). Towarzystwo Drogi Żelaznej Iwangrodzko (Dęblin)—Dąbrowskiej wybudowało linję Dęblin—Golonóg z odnogami od Skarżyska do Koluszek i Ostrowca (otwarte w 1885 r.) i połączenia w Zagłębiu z Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską (otwarte w 1886 i 1887 r.). Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej wybudowało jeszcze linję Warszawa—Kalisz, otwartą w 1903 r. Na tern kończy się budowa kolei w b. dzielnicy rosyjskiej przez polskie towarzystwa prywatne i rozpoczyna się budowa państwowych kolei strategicznych. W 1887 r. otwarto linje: Siedlce—Małkinia i Brześć— Chełm, w 1893 r. linję Nadnarwiańską (Łapy—Ostrołęka—Małkinia), w 1897 r. linję Ostrołęka—Tłuszcz—Pilawa i w 1893 roku linję Łuków—Lublin. Główne Towarzystwo Drogi Żelaznej Rosyjskiej, oparte na kapitałach francuskich, oddało do użytku w 1862 r. linję Warszawa—Turmont (Dyneburg). W 1911 r. otwarto linję Herby—Kielce, wybudowną przez rosyjskie towarzystwo prywatne. Do linij wybudowanych przez towarzystwa prywatne należą poza tern: Odcinek Brześć—Stołpce, stanowiący część Drogi Żelaznej Moskiew-sko-Brzeskiej, otwarty w r. 1871, odcinek Wilno—Olechnowicze, stanowiący część Drogi Żelaznej Libawo-Romneńskiej, otwarty w 1872 r. Drogę Żelazną Brzesko-Gra-jewską i odcinek Brześć—Mohylany, stanowiący część Drogi Żelaznej Brzesko-Ki-jowskiej, a od 1878 r. należący do T-wa Dróg Żelaznych Południowo-Zachodnich otwarto w 1873 r. T-wo Drogi Żelaznej Brzesko-Kijowskiej wybudowało też od

nogę    Zdołbunów—Radziwiłłów, otwartą

w 1874 r.

Rozwój sieci kolejowej w b. zaborze austrjackim, poza wspomnianą już linją Mysłowice—Szczakowa—Maczki—Kraków, zapoczątkowany został budową kolei z Wiednia do Bochni z odnogami do Wieliczki i Niepołomic. Koncesję na budowę tej kolei otrzymał Dom Bankowy Rotschilda w 1836 roku, który utworzył Towarzystwo Akcyjne pod nazwą: „Wyłącznie Uprzywilejowana Kolej Żelazna Północna Cesarza Ferdynanda". Budowę części tej kolei w obecnych granicach Polski od Piotrowic do Oświęci-ma. a następnie z Oświęcima do Trzebini i z Krakowa do Dębicy, z odnogami do Wieliczki i Niepołomic, oddano do użytku w 1856 r. Dalszą rozbudowę sieci kolejowej przeprowadziło Towarzystwo Uprzywilejowanej Galicyjskiej Kolei Żelaznej Karola Ludwika, które przejęło od Kolei Północnej odcinki z Krakowa do Dębicy z odnogami oraz rozpoczętą budowę odcinka Dębica—Rzeszów i oddało do użytku odcinki: Dębica—Rzeszów w 1858 r., Rzeszów— Przeworsk w 1859 ^r-> Przeworsk—Przemyśl w 1860 r., Przemyśl—Lwów w 1861 r., Lwów—Złoczów—Krasne—Brody w 1869 r. i Krasne—Podwołoczyska w 1871 r. Towarzystwo kolei Lwowsko—Czerniowieckiej wybudowało linję Lwów—Śniatyń (Czer-niowce), którą otwarto w 1866 r. T-wo Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna oddało do użytku wybitnie strategiczną linję Przemyśl—Łupków w 1872 r. W 1872 r. T-wo Kolej Dniestrzańska uruchomiło linję Chyrów—Stryj z odgałęzieniem do Borysławia. Kolej tę przejęło państwo wskutek deficytów. Również strategiczną linję Lwów—Stryj wybudowało T-wo Uprz. Kol. Żel. im. arcyks. Albrechta ze Lwowa do Stryja w 1873 r. i ze Stryja do Stanisławowa w 1875 r. Drugą linją państwową była kolej Tarnów—Nowy Sącz—Leluchów, otwarta w 1876 r. Kolej Północna wybudowała też w 1878 r. linję Bielsko—Żywiec. Linje Oświęcim—Kraków—Podgórze, Stróże—Nowy Zagórz, Chryplin—Husiatyn, Żywiec—Zwardoń, Żywiec—Nowy Sącz, Sucha—Skawina, Zagórz-—Gorlice otwarto w latach 1884/5. Budowało je państwo.

Również państwo wybudowało i oddało do użytku następujące koleje: w 1887 r. Stryj—Beskid, w 1890 r. Rzeszów—Jasło,