NDIGCZAS0034762537

Spór o Jaworzynę a Park Narodowy Tatrzański. 23

klejnoty, jak cała niemal dolina Kościeliska z rozgałęzieniami, przeważna część ślicznej doliny Miętusiej, grupa Czerwonych Wierchów oraz regli zakopiańskich, niezrównana w swem pierwotnym i romantycznym uroku okolica Hali Filipki i Gęsiej Szyji, najdziksza z dolin Tatr Polskich Waksmundzka, większa część wspaniałej i doskonale pod względem przyrodniczym zachowanej Doliny Roztoki oraz najbardziej wysokogórskiej w Tatrach Polskich Doliny Pięciu Stawów Polskich, a wreszcie bezcenna perła Morskie Oko i Czarny Staw z ich majestatycznem górskiem otoczeniem¹).

W dorobku naszym na konferencji zakopiańskiej mogliśmy dalej podać konkretny plan terytorjalny Parku Narodowego wTatrach. Plan ten opracowany szczegółowo i opublikowany w osobnej broszurze przez znakomitego znawcę Tatr prof. S. Sokołowskiego²), obejmuje całość Tatr Polskich i terytorjum Jaworzyny, dzieląc Tatry Polskie na dwie strefy: rezerwatu częściowego i rezerwatu ścisłego.

Podział ten, oparty na trzeźwej ocenie dzisiejszego stanu rzeczy, wytworzonego w Tatrach przez daleko posuniętą i rozwiniętą w nich gospodarkę ludzką i turystykę, przewiduje w strefie rezerwatu częściowego, obejmującego głównie niższe okolice Tatr, ochronę przyrody niezupełną. Dozwoloną ma być na tym obszarze gospodarka leśna według specjalnego planu gospodarczego, uwzględniającego postulaty ochrony przyrody. Pasterstwo ma być również dozwolone, jednak tylko w dotychczasowym pierwotnym charakterze i w rozmiarach niewyniszczających szaty roślinnej. Budowa zakładów przemysłowych i wyzyskiwanie sił wodnych dla celów przemysłowych byłyby niedopuszczalne; natomiast dozwolone niektóre konieczne budowle wodne i kamieniołomy, a wreszcie wznoszenie szałasów i niezbędnych prostych budynków dla służby leśnej, oraz schronisk dla turystów.

Na obszarze ścisłej ochrony przyrody, obejmującej w myśl tego projektu górne tereny Tatr, żadna gospodarka ludzka byłaby niedopuszczalna, z wyjątkiem pierwotnego pasterstwa i turystyki. Lasy na tym obszarze mają być nietykalne, jakiekolwiek roboty przemysłowe i terenowe wykluczone, linje komunikacyjne ściśle ograniczone, z budynków dopuszczalne tylko szałasy i najniezbędniejsze schroniska, specjalnie budowane i dostosowane do krajobrazu.

1

J O pracach i dziele Władysława Zamoyskiego w Tatrach piszę obszerniej we wspomnieniu pośmiertnem w tym samym tomie „Wierchów".

2

) Wydawnictwa Państwowej Komisji Ochrony Przyrody w Polsce, Tom 4, 1923 S. Sokołowski: Tatry jako Park Narodowy.