page0063

59

wów czucia, bez względu czy ta podnieta z wewnątrz, czy z zewnątrz pochodzi. 2° Podnieta ta musi mieć pewne napięcie, bo zbyt słabe wrażenia nie dostają się do świadomości, 3° nerwy czucia muszą być połączone z centralnym organem (z mózgiem i szpikiem pacierzowym), 4° wrażenie musi być doniesione przez nerw do mózgu, 5° same organa środkowe muszą być nieuszkodzone, 6° w końcu potrzebna pewna uwaga na wrażenie. Sądzi dr. Fischer, że gdy tyle nawyliczał warunków, to czucie bezwarunkowo w nas musi nastąpić; moglibyśmy atoli do sądnego dnia czekać, nimby to nastąpiło, bo przy wyliczaniu warunków zapomniał dodać najważniejszy: pierwiastek, któryby te ruchy sprowadzał do jedności i zamieniał na czucie podmiotowe. Stąd dla ułatwienia sprawy, możemy owe warunki zredukować do czterech, mianowicie: 1° aby przedmiot jakiś zewnętrzny działał na zmysły, to działanie 2° musi być przejęte przez odpowiedni organ normalny, 3° ten organ musi być połączony z mózgiem za pomocą nerwów, w końcu 4° potrzeba jakiegoś pierwiastka, któryby ruch mechaniczny, odbywający się w nerwach i mózgu, umiał zamieniać na subjektywne wrażenie, słowem pierwiastka, któryby przyjmował do swej wiadomości ów ruch nerwów i mózgu i odpowiednio do tego postępował. Nazwijmy ten pierwiastek nieznanem X. Trzy pierwsze punkta nie przedstawiają naj-

wird, 3° miissen die gereizten sensiblen Nerven mit ihrem Centralorgan (Riickenmark und Gehirn) in Yerbindung stehen, da bei durchschnittenen Nervenfasern aucli bei der starksten Reizung keine Empfindung hervov-gerufen wird: 4° muss die Nervenerregung ungestórt bis zu dem ent-sprechenden Centralorgane fortgeleitet werden, indem bei der Unter-brechung der Leitung ebenfalls die Empfindung ausbleibt, 5° ist uatiir-lich auch die Integritat der betreflfenden Centralorgane nothwendig und endlich 6° ist eine gewisse, wenigstens unwillkiirliche oder durch starkę Reizung erzwungene Aufmerksamkeit erforderlich, denn wenn das Be-wusstsein von etwas anderem ganz absorbiert ist, rnerkt es von einer stattfindenden Zustandsanderung des Organismus nichts, auch wenn die iibrigen Bedingungen vorhanden siud. Alle diese Bedingungen miissen also zusammen gegeben sein, wenn eine Empfindung entstehen soll“.

http://rcin.org.pl