page0124

116    Rękopism — Rhanaus

druku. Ważny dział w nauce biblijografii zajmu ją, rękopisma z epoki przed wynalezieniem druku, albo nawet i późniejsze; sama umiejętność czytania ich i traktowania stanowi główną stronę Dyplomatyki; przechowanie ich, katalogowanie, użytkowanie z nich jest po części przedmiotem nauki bibliotekarstwa. Wszystkie dawne rękopisma pisane są albo na pergaminie, albo na papierze. Papier bywa albo egipski, z właściwego krzewu papyrusowego, którego zaniechano na zachodzie juz w IX wieku naszej ery, albo z bawełny lub jedwabiu {charta bombycina), wynaleziony około roku 706 na Wschodzie, używany do XIV wieku, albo lniany, wynaleziony w wieku XIII czy XIV. Pióra do pisania wspominane są po raz pierwszy w VII wieku. Inkaust najpospoliciej używany był czarny. Pisarze rękopismów (scribac albo librcitU) byli w starożytności zwykle wyzwoleńcami, później zakonnicy; pisma ich poprawiali i ozdabiali osobni korrektorowie i rubrykatorowie. W ocenianiu rękopismów niezmiernie w aźnem jest oznaczenie czasu, kiedy były pisane, w czein głównie opierają się znawcy na kształcie liter i cugów; ob. Walthera, Lewicon diplo-mat‘cum (3 tomy; Gettynga, 1745—17) Montfaucona Palaeographia, Pfeiffera, Uber Bucherkundschriften (Erlanga, 1810) iEberfa, flandschriften-hunde (2 tomy; Lipsk, 1825—27).    F. //. L.

Ręko szczur (Pifcheir Cuv\). Rodzaj ssących szczurowatych odznaczający się budową kończyn do rąk podobną, z palcem wielkim odosobnionym pa-znokciowatym. Jedyny gatunek P. melcinurus Fr. Cuv. żyje na Jawie.

Rgielsko, jezioro w wielkiem księztwie Poznańskiem, w części zachodniej powiatu Wągrowieckiego położone.

RgilÓWka, rzeka w królestwie Polskiem, bierze swój początek, w powiecie Łęczyckim pod wsią Mazew', w północno-wschodniej stronie miasta Grabowa; płynie korytem wązkiem przez wsie Sobotka, Rdutów i miasto Kłodawę. Długa mil 5.

Rha..., Rhe..., Phi.., Rho..., wyrazy tak zaczynające się a nieznajdujące się tutaj, obacz pod Ra..., Re..., Ri.... Ro....

Rhallis (Jan Alexander), prawoznawca nowo-grecki, urodził się w Konstantynopolu r. 1804, syn dawnego pełnomocnika Porty Ottomańskiej przy rze-czypospolitej francuzkiej, uległego rzezi r. 1821. Uczył się w Wiedniu a potem w Paryżu, w kollegijum Henryka IV i w wydziale prawa (1828 roku). Mianowany professorem retoryki w szkole Mnrmand. pracował nad częścią grecką Zbioru praw morskich przed wiekiem XVIII, ułożonego przez p. Par-dessus. Za powrotem do Grecyi był urzędnikiem sądowym, prokuratorem generalnym przy trybunale handlowym w Argos i Tebach, prezydentem areopagu w Atenach, professorem prawa handlowego i rektorem uniwersytetu w Atenach, w roku 1841 ministrem sprawiedliwości i znowu 1848 roku. Wydał wiele dziel prawnych, Korpus prawa kanonicznego Kościoła greckiego (Ateny, 1851—54, t. 5) z dawnemi komentarzami; Ko dexa greckie (1855—57, łomów 4), zbiór prawodawstwa cywilnego, handlowego, kryminalnego, administracyjnego i międzynarodowego Grecyi, tłómaczył na grecki z franciizkiego Prawo narodów Vattela (Nauplia, 1833, tomóvv 2); z niemieckiego Prawo rzymskie Mackeldeya (Ateny, 1838, tomów 2); Kurs prawa handlowego (1849, tomów 3).    L. R.

RhanUUS (Samuel), historyk i heraldyk, rodem z Kurlandyi, zmarły w roku 1740. Prócz innych dzieł wydał tyczące się dziejów Kurlandyi 1) Disser-tutio argument a historiom Curlandiae complectenlia (Altenburg, 1683, in 4-to); 2) Diotribe historica prior quo genuinam Curlandiae gentis origi-