page0213

20S

Rohan — Rohatyn

swojej. Mówią, że Rohan miał zamiar obrócić oręż przeciw królowi i z Francyi utworzyć konfederacyją republikańską, ale trwoga jaką po połączeniu się dwóch wielkich mężów, nabawiła Richelieu’go, nie miała trwać długo. Bernard przed bitwą pod Rheinfelden ofiarował swemu przyjacielowi naczelne dowództwo, ale ten odmówił. Natomiast Rohan stanął na czele pułku Nassau i d. 28 Lutego 1638 r. ciężko raniony, zmarł d. 13 Kwietnia. Pochowano go w kościele ś. Piotra w Genewie i pomnik mu tam wystawiono. Rohan kilku dziełami swojemi dowiódł także, iż byt znakomitym pisarzem.

Rohan-Głiemene (Ludwik Rene Edward, książę de), kardynał i arcybiskup strasburgski, urodzony 23 Września 1734 r., z powodu wysokiego rodu swo-go, wcześnie przeznaczony został na arcybiskupa, wielkiego jatmużnika Francyi i członka akademii. .Skłonność do rozpusty nie przeszkodziła ani jego nauce, ani ambitnym zamiarom. Ludwik XV wyprawił go na dwór wiedeński, gdzie dla rozwiązłego życia nie podobał się cesarzowej Maryi Teressie. Rohan zemścił się za to uszczypliwymi szyderstwami, o których nieprzyjaciele jego najchętniej donosili Maryi Antoninie francuzkiej. Zaledwie Ludwik XVI wstąpił na tron, Rohan musiał cofnąć się i uczuć całą niełaskę dworu. Dla przebłagania królowej, pozwolił swojej kochance, awanturniczej hrabinie de La-mothe (oh.), aby go uwikłała 1783 r. w osławioną sprawę o naszyjnik. Dnia 15 Sier. gdy pontyfikalnic ubrany miał odprawiać mszę na uroczystoś Wniebowzięcia został w zamku swoim uwięziony i do Bastylli zaprowadzony. Szczęściem udało mu się spalić swoje papiery, które jego mało budujące życie byłyby bardziej wyświetlły. Parlament, przed którym toczył sic proces o naszyjnik, sprawiedliwie nie uznał go winowajcą, ale oszukanym i ze zgroszeniein dworu, d. 31 Maja 1786 r. ogłosił go wolnym. Jednakże Rohan utracił godność jałmużnika i odesłany został najprzód do opactwa w Auwernii, a potem do swojego biskupstwa. Duchowieństwo okręgu Hagenau w r. 1789 wysłało go do st.anów generalnych. Spodziewano się że przez zemstę sprzyjać będzie zmianom w kościele, ale nie przyszło do tego. Niechętnie skłonił się do wykonania konstytucyjnej przysięgi i jeszcze przed zamknięciem posiedzeń wrócił do Alzacyi. Tu oświadczył, iż wprowadzając cywilną konstytncyję kleru w swojej dyjecezyi, wykraczałby przeciw sumieniowi. W Styczniu 1791 r. obwiniono go. iż popiera kontrrewolucyjne zamiary nad Renem. Udał się więc do części swojej dyjecezyi leżącej w^r Niemczech, gdzie jako książę państwa uniknął wszelkich prześladowań. Tak ograniczony, z całą odtąd powagą spra-wował swoje duchowne obowiązki, był dobroczynnym, udzielającym się i mia-nowioie wspierał uczonych. W r. 1801 na skutek konkordatu złożył swoją arcybiskupią godność. Umarł w Ettenheim d. 16 Lutego, 1802 r.

Rohatyn, miasto nad Gniła Lipą położone, dawniej w w-ojewództwie ruskiem, ziemi Halickiej, obecnie w Galicyi, obwodzie brzeżańskim. Majętność te z przy-ległościami posiadała pierwotnie sposobem zastawni rodzina Poraitów, pisząca się z Chodeza, pożyczywszy około 1460 r. pewną sfcmrnę pieniędzy Kazimierzowi Jagiellończykowi. Około 1780 r. stała się miasto własnością ks. Lubomirskich. Miało niegdyś obronny zamek, który od nieprzyjaciół często bywał najeżdżany. Podczas jednego z tych napadów tatarskich w XVI wieku, została w niewolę wzięta Auastazyja córka tamtejszego plebana Lisowskiego, która później przez Tatarów^r sprzedaną została do haremu Sodmana I sułtana. Ująwszy go wdziękami swojSmi, wyniesiona do godności pierwszej małżonki, pod imieniem sławnej w his^Joryi Rexolany (zfąd dawni pisarze Ruś Czerwoną zwali Roxnl.on.Hi), przoe niejaki czas kierowała ważniejszemi działaniami