page0025

TEORIA NAZW WŁASNYCH

u różnych osób, zmienne nawet u tej samej osoby, podlegające uczuciom. Sens jest obiektywny i może być wspólną własnością wielu osób.

Właściwą dyskusję nad znaczeniem nazw własnych mającym związek z cechami obiektów przez nie nazywanych podjął B. Russell (1919). Nazwy własne są, według niego, substytutami deskrypcji określonych, np. nazwa własna Arystoteles zastępuje deskrypcje: „filozof urodzony w Stagirii", „nauczyciel Aleksandra Wielkiego" itp. Nazwy własne można zatem uznać za skrócone deskrypcje określone. Według tego autora nazwy własne mają znaczenie deskrypcyjne, które wynika z cech nazywanych obiektów. Cechy te rozumiane są szeroko.

Znaczenie nazwy własnej pojmowane jest tu jako zespół asocjacji (skojarzeń), które używający dane) nazwy własnej wiąże z nazywanym obiektem. Nazwy własne pełnią funkcję referencjalną (wskazującą, oznaczającą) z uwzględnieniem zestawu deskrypcji określonych (ang. backing of description thesiś).

Do poglądu Russella o ścisłym związku nazwy własnej z deskrypcja-mi określonymi ustosunkował się, między innymi, wybitny filozof angielski P. F. Strawson (1959), który uważa, że nazwa własna jest bezwartościowa bez zaplecza w postaci deskrypcji. Tezę tę rozwinął J. R. Searle (1971). Twierdzi on, że nazwa własna wskazuje na sumę cech przypisywanych zwykle jej referentowi. Warunkiem właściwego użycia nazwy własnej jest zdolność rozmówców do zastąpienia nazwy zestawem deskrypcji określonych, które zawierają opis cech zwykle przypisywanych danemu obiektowi.

Polski lingwista J. Kuryłowicz (1956) jest zwolennikiem tezy, że nazwy własne mają znaczenie. Definiuje on znaczenie nazw własnych za pomocą pojęć: zakres (ekstensja) i treść. Nazwy własne mają zarówno zakres (l'etendue), jak i treść ( lecontenu). Zakres nazwy własnej jest ograniczony do jednego obiektu, treść jest nieograniczenie bogata. Autor nie wyjaśnia wprost, co rozumie przez treść nazwy własnej, pisze jednak, że treść jest związana z danym indywiduum i nie może być przeniesiona na inne indywiduum. Wynikałoby z tego, że treść nazwy własnej jest tym, co Searle nazwał sumą cech przypisywanych referentowi. Kuryłowicz podkreśla, że nazwa własna nie desygnuje, jak wyraz pospolity, lecz nazywa obiekt.

Polemikę z poglądem, że nazwy własne wymagają zaplecza w postaci deskrypcji określonych, aby pełnić funkcję referencjalną, podjęli S. A. Kripke (1972) i K. S. Donnellan (1972). Donnellan pisze, że każdy używający danej nazwy własnej może mieć inne skojarzenia z referentem tej nazwy i utworzy inny zestaw deskrypcji. Student i profesor filozofii

21