page0465

457

Slkhowie — Sikora

piorę, dawało subsydyja kompanii wschodnio-indyjskiej. Skutkiem tego zawarto przymusowy niejako traktat w d. 25 Grudnia 1846 r., mocą którego rezydent kompanii z wojskiem angielskim pozostał w Lahore i zajął się zarządem państwa. Wkrótce tez nowe powikłania, powtórną wywołały wojnę w r. 1848, która zakończyła się stanowczą klęską Sikhów i wcieleniem całego Pendszabu do posiadłości angielskich w d. 29 Marca 1849 r. (Ob. Indyje wschodnie).

Siklawa,! strumień tatrzański, od 4—6 stóp szeroki, 150 stóp długi, bierze początek w Pięciu Stawach, tworzy potężny wodospad, a płynąc dalej przybiera nazwę Roztoki.

Siklawica, potężne źródło tatrzańskie, wytryska blizko góry Gewonłu, na wyniesieniu zwanem: „na Grzybowcu.⁵¹’ Spadając tworzy wodospad 40 stóp długi.

Sikora {Parus L.), rodzaj ptaków wróblowatycn, o dziobie krótkim stożkowatym, zaostrzonych i gładkich krajcach, nogach miernych, silnych i chwytnych z obówiem tarczowatem; skrzydłach miernych o 4 lub 5 lotce najdłuższej, ogonie miernym, równym lub przedłużonym. Są to drobne ptaszki, zwinne, ruchawe, żwawe i złośliwe; przebywają w lasach i ogrodach, ciągle przelatując po drzewach i zawieszając się w rozmaitych położeniach. Żywią się owadami, ich poczwarkami i jajkami, przez co są bardzo pożyteczne, gdyż je tępią w niezliczonych ilościach; prócz tego jadają rozmaite ziarna, które ująwszy w łapki, dziobem łupinkę rozkuwają lub rozszczepują. Gnieżdżą się w dziuplach gotowych, lub umyślnie na wzór dzięciołów, wykutych w pniach zbutwiałych i znoszą znaczną liczbę jajek, od 8—20; jajka te są białe, ceglasto nakrapiane. Niektóre zaś gatunki, jak ogoniatka, tkają misternie gniazda na gałęziach z delikatnych trawek, włókien, mchów i porostów, jak budka całkowicie zamknięte, prócz ciasnego otworu wchodowego. Na wszelkie sidła i łapki nieostrożne, po kilka nawet razy w też same wpadają. W niewoli odrazu są śmiałe, lecz długo żyć nie mogą, a z powodu zabijania i pożerania innych drobnych ptaków, a nawet swego gatunku, do hodowli niewygodne. Znanych jest około 30 gatunków, rozmieszczonych na starym i nowym lądzie. Z tych u nas znajdują się następujące: 1) sikora bogatka (P. major L.), z wierzchu zielonawa, od spodu żółta z czarną głową, szyją i pasem przez środek spodu, bardzo pospolita w lasach i ogrodach; 2) sosnówka (P. ater L.), podobna lecz o wiele mniejsza, z popielatym wierzchem i białym spodem; lasoiva; 3) sikora modra (P. coeru-leus L.) z błękitną głową i skrzydłami, żółtym spodem, zielonawym grzbietem; pospolita w⁷ lasach i przy mieszkaniach; 4) sikora błękitna (P. cyanus Pall.) z białą głową i spodem, błękitnym grzbietem i skrzydłami; północna, bardzo rzadko zalatująca; 5) sikora uboga (P. palustris L.), szara z czarną głową i białym spodem; pospolita w lasach i ogrodach; 6) sikora północna (P. borealis Selys.) zapewne rasa poprzedzającej, bardzo do niej podobna; zimą tylko postrzegana; 7) sikora czubata lub koziołek (P1 cristatus L.), szara, z białym spodem i czubkiem szpiczastym na głowie; lasowa. Ogonatka (MeciMura caadata Lcach.") biała, z rudawym grzbietem i czarnemi skrzydłami, z ogonem długim stopniowanym; w lasach pospolita. Na Podolu znajduje się jeszcze wąsatka (Calamophilus biarmicus Leach.), ptaszek bardzo ozdobny, z długim ogonem i czarnemi odstającemi długiemi, na wzór wąsów, kępkami piór po bokach twarzy; trzyma się w trzcinach, gdzie i sztuczne gniazdo zawiesza. Tl”/. T.

Sikora, Sikorka, w języku leśnym, w' przenosiłem znaczeniu, jestto zysk nieprawy, przez olicyjalistę leśnego pobrany, np. łapie •dkorki, to jest bierze kubany, łapówki nieprawe.